Việc Sử Dụng Vốn Thời Gian
Lâm Vĩnh-Thế, M.L.S.
Cựu Học Sinh Trường Trung Học Petrus Trương Vĩnh Ký, 1953-1960
Cựu Giáo Sư Trưởng Ban – Ban Thư Viện Học, Phân Khoa Văn Học và Khoa Học Nhân Văn
Đại Học Vạn Hạnh, 1974-1975
Librarian Emeritus
Đại Học Saskatchewan
CANADA
Toi sinh năm 1941, năm nay, 2025, tôi đã được 84 tuổi rồi. Như vậy là Ơn Trên đã ưu đãi, ban cho tôi một số vốn thời gian rất đáng kể. Tôi có phụ lòng Ơn Trên trong việc sử dụng cái vốn đáng quý này không? Tôi thật lòng tin tưởng là tôi đã không có phụ lòng Ơn Trên. Bài viết này cố gắng tóm lược lại những chuyện tôi đã làm được trong việc sử dụng vốn thời gian quý báu này.
- Sử Dụng 17 Năm Trong Việc Học Hành Thi Cử
1.1 Tại Việt Nam
Ba tôi mất sớm, vào đầu năm 1948, khi tôi chưa được tròn 7 tuổi và chưa đi học. Mẹ tôi đã không tái giá, ở vậy thờ chồng và nuôi dưỡng 4 chị em tôi. Mấy tháng sau, Mẹ tôi mới dẫn tôi đến xin vào học Lớp Chót (tức Lớp Năm) tại một ngôi trường tiểu học tư thục rất nhỏ nhưng lại có cái tên rất lớn là Trường Quốc Học ở Khu Đakao. Từ đó cho tới khi tốt nghiệp Trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn (ĐHSPSG) năm 1963 ở tuổi 22, trong 15 năm đèn sách, tôi đã luôn luôn là một học sinh ưu tú và vượt qua được tất cả các kỳ thi khó khăn, thi lấy bằng cấp cũng như thi tuyển vào các trường lớn và danh tiếng của Nam Kỳ Lục Tỉnh:
● Kỳ thi lấy bằng cấp Sơ Đẳng Tiểu Học vào cuối Lớp Ba, năm 1951.
● Kỳ thi lấy bằng cấp Tiểu Học Văn Bằng vào cuối Lớp Nhứt, năm 1953.
● Kỳ thi tuyển vào Lớp Đệ Thất của Trường Petrus Ký năm 1953
● Kỳ thi lấy bằng cấp Trung Học Đệ Nhứt Cấp năm 1957
● Kỳ thi lấy bằng cấp Tú Tài Phần 1 năm 1959
● Kỳ thi lấy bằng cấp Tú Tài Phần 2 năm 1960
● Kỳ thi tuyển vào năm thứ nhứt của Trường ĐHSPSG năm 1960
● Kỳ thi tốt nghiệp Trường ĐHPSG năm 1963
1.2 Tại Hoa Kỳ
Về sau, khi đã ra đi làm, tôi đã sử dụng thêm hai năm nữa (1971-1973) trong lúc đi du học tại Hoa Kỳ để lấy bằng Cao Học về Thư Viện Học (Master of Library Scence = MLS) tại Trường Thư Viện Học của Viện Đại Học Syracuse (School of Library Science, Syracuse University), thuộc tiều bang New York.
2. Sử Dụng 18 Năm Dạy Học và làm Thư Viện Tại Việt Nam
2.1 Dạy Học
Sau khi tốt nghiệp Trường ĐHSPSG năm 1963, tôi đã phụ trách giảng dạy môn Sử Địa (và sau đó là môn Kiến Thức Xã Hội) trong 7 năm:
● 1963-1966: tại Trường Trung Học Công Lâp Kiến Hòa (Bến Tre)
● 1666-1970: tại Trường Trung Học Kiểu Mẫu Thủ Đức (KMTĐ)
2.2 Làm Thư Viện
Đầu năm 1971, sau khi dự một khóa huấn luyện căn bản về thư viện học do Cơ Quan Viện Trợ Mỹ USAID (United States Agency for International Development) tổ chức, tôi chính thức đảm nhiệm chức vụ Thư Viện Trưởng của Trường KMTĐ. Tháng 8-1971, tôi được USAID cấp học bổng đi du học Hoa Kỳ 2 năm (1971-1973) để lấy băng Cao Học về Thư Viện Học (Master of Library Science = MLS). Tháng 5-1973 tôi về nước và làm công tác thư viện cho đến tháng 9 năm 1981 khi tôi mang gia đình rời Việt Nam đi định cư tại Canada do Anh Tư tôi bảo lãnh. Trong thời gian 2 năm, 1973-1975, tôi đã làm được nhiều công tác quan trọng cho việc phát triển ngành thư viện của VNCH trong cương vị Chủ Tich Hội Thư Viện Việt Nam (HTVVN) và Trưởng Ban Thư Viện Học của Viện Đại Học Vạn Hanh.[1]
3. Sử Dụng 25 Năm Làm Thư Viện Tại Canada
Từ ngày 23-9-1981 cho đến ngày nghỉ hưu 1-7-2006, tôi đã làm việc liên tục tại Canada trong gần 25 năm, với một phần khá lớn thời gian là ở cấp chỉ huy như sau:[2]
● Từ ngày 17-09-1984 đến ngày 30-09-1992, tại một cơ quan liên bang có tên là Canadian Centre for Occupational Health and Safety (CCOHS) = Centre canadien d’hygiène et de sécurité au travail (CCHST), với các chức vụ liên tiếp như sau:
° Manager, Online Catalogue Department, 1984-1986
° Manager, Database Development Department, 1986-1988
° Manager, Database and Information Resource Development Department, 1988-1992
● Từ ngày 2-9-1997 cho đến ngày nghỉ hưu 1-7-2006, tại Thư Viện của Viện Đại Học Saskatchewan, với các chức vụ liên tiếp như sau:
° Head, Cataloguing Department, 1997-2000
° Head, Technical Services Division, 2000-2006
° Librarian Emeritus, 2006-cho đến hôm nay
● Trong thời gian làm việc trong ngành thư viện tại Canada, tôi cũng đã có khá nhiều đóng góp cho ngành chuyên môn này:
° Một số bài vở cho kỷ yếu các hội nghị (quốc tế, vùng, quốc gia, hội đoàn), chỉ xin ghi ra đây một ví dụ để minh họa:
– Library development in Vietnam: urgent needs for standardization, đăng trong Proceedings of the NIT ’98: 10th International Conference on New Information Technology, West Newton, Mass.: MicroUse Information, 1998, tr. 141-148.
° Rất nhiều bài vở cho các tạp chí nghiên cứu chuyên ngành Biên Muc Mô Tả (Descriptive Caloging), chỉ xin ghi ra đây một ví du để minh họa:
– Cataloging Internet resources: why, what, how, đăng trong Cataloging & classification quarterly, vol. 29, issue 3 (2000), tr. 49-61.
4 Dịch Thuật, Nghiên Cứu Trước Và Sau Khi Nghỉ Hưu
4.1 Dịch Thuật:
Ngay cả trước khi nghỉ hưu từ 1-7-2006, tôi đã bắt đầu dành một phần thời gian vào việc dịch thuật một số tài liệu quan trọng trong ngành thư viện học sang tiếng Việt, in ra và gởi về tặng các đồng nghiệp làm công tác thư viện trong nước để giúp các bạn được học hỏi thêm. Xin kể ra đây các tài liệu đó:
● Từ điển giải nghĩa thư viện học và tin học Anh-Việt, đồng dịch giả với Phạm Thị Lệ-Hương và Nguyễn Thị Nga, do Galen Press xuất bản năm 1996; nguyên tác tiếng Anh: ALA Glossary of library and information science do Heartsill Young soạn thảo và Hội Thư Viện Hoa Kỳ xuất bản năm 1983.
● Bộ Quy Tắc Biên Mục Anh-Mỹ Rút Gọn, 1988, đồng dịch giả với Phạm Thị Lệ-Hương, do Hội LEAF-VN (Library and Education Assistance Foundation for Vietnam) xuất bản năm 2002; nguyên tác tiếng Anh: The Concise AACR2, 1988 Revision của tác giả Michael Gorman, do 3 Hội Thư Viện Hoa Kỳ, Anh, và Canada đồng xuất bản năm 1989.
4,2. Nghiên Cứu:
Sau khi nghỉ hưu, tôi dành phần lớn thời gian cho việc nghiên cứu lịch sử là ngành đầu tiên tôi được đào tạo ở bậc đai học tại Việt Nam. Tôi đặc biệt chú trong vào hai đề tài: 1) gia tộc Minh Hương của tôi, gia đình họ Lâm của tôi; và 2) lịch sử của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH).
Về đề tài thứ nhứt, tôi đã có được những tác phẩm nghiên cứu như sau:
Những Bài Viết Đăng Trên Các Báo Và Trang Web:
● Mẹ tôi: một phụ nữ tiêu biểu của Nam Kỳ Lục Tỉnh, tài liệu trực tuyến, đã đăng trong trang Web Nam Kỳ Lục Tỉnh (nay không còn nữa); hiên đăng trong Trang Web của Hội Ái Hữu Petrus Ký Úc Châu tại địa điềm Internet sau đây: https://petruskyaus.net/me-toi-lam-vinh-the/
● Chị Hai của tôi, tài liệu trực tuyến, đã đăng trong Trang Web của Hội Ái Hữu Petrus Ký Úc Châu tại địa điềm Internet sau đây: https://petruskyaus.net/chi-hai-cua-toi-lam-vinh-the/
● Anh Tư của tôi, tài liệu trực tuyến, đã đăng trong Trang Web của Hội Ái Hữu Petrus Ký Úc Châu tại địa điềm Internet sau đây: https://petruskyaus.net/anh-tu-cua-toi-lam-vinh-the/
● Lâm Vĩnh-Thế. Đình Minh Hương Gia Thạnh, tài liệu trực tuyến, một bài nghiên cứu:đã đăng trong tạp chí Thế KỶ 21, số 155 (Tháng 3-2002), tr. 48-54; đã đăng toàn văn trong Trang Web Nam Kỳ Lục Tỉnh và bây giờ đăng trong Trang Web của Hội Ai Hữu Petrus Ký Úc Châu tại địa điểm Internet sau đây: https://petruskyaus.net/dinh-minh-huong-gia-thanh-lam-vinh-the/
Những Sách Đã Xuất Bản:
● Vĩnh Nhơn. Đakao trong tâm tưởng. Hamilton, Ontario: Hoài Việt, 2008. 175 trang.
● Lâm Vĩnh-Thế. Trường Petrus Ký trong tâm tưởng: nhớ về trường xưa, thầy cô và bạn học. Westminster, Calif: Nhân Ảnh, 2021. 156 trang.
● Lâm Vĩnh-Thế. Tròn nhiệm vụ: hồi ký của một quản thủ thư viện Canada gốc Việt. Westminster, Calif.: Nhân Ảnh, 2021. 274 trang.
● Vinh-The Lam. Full circle: memoir of a Vietnamese-Canadian librarian. London, UK: Austin Macauley Publishers, 2024. 215 trang.
Về đề tài thứ nhì, tôi đã có được những tác phẩm nghiên cứu sau đây:
Những Bài Viết Đăng Trên Các Báo Và Trang Web:
● Biến Động Miền Trung Năm 1966
● Bộ Tổng Tham Mưu Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
● Bối Cảnh Của Cuộc Giao Tiếp Ðầu Tiên Giữa Việt Nam Và Canada 1954-1956
● Các Đơn Vị Tác Chiến Của QLVNCH Tại Vùng I Dưới Quyền Chỉ Huy Của Trung Tướng Ngô Quang Trưởng
● Các Sư Ðoàn Không Quân Của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
● “Chiến Tranh Việt Nam Là Một Cuộc Chiến Không Thể Thắng Được”: Nhận Định Nầy Đúng Hay Sai ?
● Công Điện Mật của CIA Ngày 06-03-1968
● Cuộc Chỉnh Lý Ngày 30-1-1964 của Trung Tướng Nguyễn Khánh
● Cuộc gặp gỡ cuối cùng với cựu Tổng Thống Trần Văn Hương
● Cuộc Khủng Hoảng Nội Các Tại V.N.C.H. Vào Cuối Tháng 5/1965
● Di Tản Khỏi Sài Gòn Cuối Tháng 4 Năm 1975: Chiến Dịch Frequent Wind
● Dinh Gia Long Trong Dòng Lịch Sử Cận Ðại Của Sài Gòn
● Đánh Giá Tài Liệu Trong Việc Nghiên Cứu Lịch Sử Việt Nam Cộng Hòa
● Ðầu Hàng Tại Trại Carroll Ngày 2-4-1972
● Hoa Kỳ Bỏ Rơi Đồng Minh Việt Nam Cộng Hòa: Trách Nhiệm Thuộc Về Ai?
● Mật Ước Giữa Các Tướng Lãnh Cao Cấp Của Việt Nam Cộng Hòa
● Minh Oan và Vinh Danh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
● Một Nội Các Chết Non Của VNCH
● Nhận Ðịnh và Ðánh Giá Bộ Phim The Vietnam War Của Hai Ðạo Diễn Ken Burns và Lynn Novick
● Nhận Định Và Đánh Giá Về Cựu Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu
● Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứ Trưởng”
● Nhóm Tướng Trẻ Trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa Vào Giai Đoạn 1964-1965
● Những Suy Nghĩ Của Một Người “Bên Thua Cuộc”
● Operation Rolling Thunder: Oanh Tạc Bắc Việt Trong Chiến Tranh Việt Nam
● Phân Tích về Cơ Cấu và Nhân Sự của Chính Phủ Việt Nam Cộng Hòa 1955-1975
● Phật Giáo và Chính Phủ Trần Văn Hương
● Phiên Họp Ðịnh Mệnh Của Thiếu Tướng Nguyễn Cao Kỳ
● Phong Trào Phật Giáo và Sinh Viên / Học Sinh Trong Giai Ðoạn Xáo Trộn 1964-1967
● Quyết Định Đầu Hàng Ngày 30-4-1975 Của Tướng Dương Văn Minh: Nhận Định Lại Sau 49 Năm
● Sinh Vi Tướng, Tử Vi Thần: Ba Tướng Lãnh Trong Sạch Gốc Nhảy DùCủa Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
● Tái Chiếm Quảng Trị: Trận Ðánh Ðẫm Máu Nhứt Trong Chiến Tranh Việt Nam
● Tài Liệu Mật Của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Liên Quan Ðến Ông Ngô Ðình Diệm Vào Tháng 4 Năm 1955
● Tài Liệu Mật Của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Về Hòa Ðàm Paris
● Tài Liệu Mật Của CIA Về Tình Hình V.N.C.H. Tháng 2-1965
● Tài Liệu Mật Của C.I.A. về Việt Nam Cộng Hòa
● Tài Liệu SNIE 14.3-67: Một Bài Học Ðắt Giá của Việc Chính-Trị-Hóa Tình Báo
● Thất Bại Của Các Chính Phủ Dân Sự Tại Miền Nam, 1964-1967
● Thủy-Quân Lục-Chiến Hoa Kỳ Ðổ Bộ Vào Ðà Nẵng Ngày 8 Tháng 3 năm 1965
● Thư Tịch Chọn Lọc Các Tài Liệu Tiếng Anh về Chiến Tranh Việt Nam
● Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên Phản Phục Kích: Trận Phò Trạch, Tháng 6-1966
● Tìm Hiểu Lệnh Triệt Thoái Quân Ðoàn II Tháng 3-1975
● Tìm Hiểu Thêm Về Việc Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ Đổ Bộ Vào Đà Nẵng Ngày 8-3-1965
● Tình Báo Trong Chiến Tranh Việt Nam
● Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu và Hòa Đàm Paris
● Tử Thủ An Lộc Mùa Hè Năm 1972
● Vấn Ðề Truy Dụng Tài Liệu Mật Ðã Bạch Hóa Của Chính Phủ Hoa Kỳ
● Vụ Ám Sát Dân Biểu Trần Văn Văn Ngày 7-12-1966
● Vụ Trực Thăng Mỹ Bắn Lầm Tại Trường Phước Ðức, Chợ Lớn Chiều Ngày 2-6-1968
Những Sách Đã Xuất Bản:
● Lâm Vĩnh-Thế. Việt Nam Cộng Hòa, 1963-1967: những năm xáo trộn. Hamilton, Ontario: Hoài Việt, 2010. 348 trang.
● Vinh-The Lam. Republic of Vietnam 1963-1967: years of political chaos. Hamilton, Ontario: Hoài Việt, 2010. 295 trang.
● Vinh-The Lam, translator. Vietnam, territoriality and the South China Sea: Paracel and Spratly Islands. London, UK: Routledge, 2019. 190 trang. (Routledge Security in Asia Series). Nguyên tác tiếng Việt: Hãn Nguyên Nguyễn Nhã. Những bằng chứng vê chủ quyền của Việt Nam đối với hai quân đảo Hoàng Sa & Trường Sa. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo Dục, 2013.
● Vinh-The Lam. The History of South Vietnam: the quest for legitimacy and stability, 1963-1967. London, UK: Routledge, 2021. 179 trang. (Routledge Contemporary Southeast Asia Series).
● Lâm Vĩnh-Thế. Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa: một quân đội anh hùng bị bức tử. Westminster, Calif.: Nhân Anh, 2021. 368 trang.
● Vinh-The Lam. Armed Forces of the Republic of Vietnam: a heroic army unjustly abandoned and left for dead. Westminster, Calif.: Nhân Ảnh, 2022. 390 trang.
Thay Lời Kết:
Kể từ khi bắt đầu đi học, năm 1948, lúc được 7 tuổi, cho đến năm nay, 2025, ở tuổi 84 này, tôi đã cố gắng hết sức mình trong việc sử dụng một cách có hiệu quả nhứt cái vốn thời gian khá phong phú mà Ơn Trên đã dành cho tôi. Ở bất cứ bậc học nào, từ tiểu học cho đến đại học, tôi đã luôn luôn là một hoc sinh / sinh viên ưu tú, thi đậu tất cả các kỳ thi lấy văn bằng cũng như các kỳ thi tuyển rất khó khăn vào các trường trung hoc (Petrus Ký) và đại hoc (ĐHSPSG) danh tiếng của Miền Nam. Khi đã ra đi làm, ở bất cứ cương vị nào, giáo sư trung học, giáo sư đại học quản thủ thư viện, chủ tịch hội đoàn văn hóa, tôi cũng luon luôn đóng góp hết sức mình. Sau cùng, khi đã nghỉ hưu, tôi cũng dành nhiều thời gian để làm các công tác dịch thuật, nghiên cúu, và xuất bản để giúp ích cho các thế hệ đàn em ở trong nước cũng như ở tại hải ngoại.
GHI CHÚ:
1. Lâm Vĩnh-Thế. Phát triển thư viện tại Miền Nam trước 1975, tài liệu trực tuyến, có thể đọc toàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: https://petruskyaus.net/phat-trien-thu-vien-tai-mien-nam-truoc-1985-lam-vinh-the/
2. Lâm Vĩnh-Thế. Tròn nhiệm vụ: hồi ký của một quản thủ thư viện Canada gốc Việt. Westminster, Calif.: Nhân Ảnh, 2021, tr. 118-122.
Hội Ái Hữu Petrus Trương Vĩnh Ký Úc Châu 