Phân Tích về Cơ Cấu và Nhân Sự của Chính Phủ Việt Nam Cộng Hòa 1955-1975
Lâm Vĩnh Thế
Việt Nam Cộng Hòa (sau đây sẽ được viết tắt là VNCH) được chính thức và long trọng khai sinh vào sáng ngày 26-10-1955 và bị khai tử trong cảnh hỗn loạn vào giữa trưa ngày 30-04-1975. Cả hai biến cố đều diễn ra tại Dinh Ðộc Lập. Tính ra chưa được tròn 20 năm. Trong thời gian tương đối ngắn ngủi nầy, đã có hai bản hiến pháp ra đời, đặt nền móng cho hai nền cộng hòa, Ðệ Nhứt Cộng Hòa 1955-1963, và Ðệ Nhị Cộng Hoà 1967-1975, xen vào giữa là một thời gian hơn ba năm đầy xáo trộn. Một điều trùng hợp kỳ lạ là cả hai nền cộng hòa đều bị khai tử bởi cùng một người: Ðại Tướng Dương Văn Minh. Ông chính là vị tướng lãnh cầm đầu cuộc đảo chánh ngày 1-11-1963, lật đổ chế độ Ngô Ðình Diệm, chấm dứt nền Ðệ Nhứt Cộng Hòa; ông cũng là vị Tổng Thống cuối cùng, chấp nhận đầu hàng vào ngày 30-04-1975, khai tử nền Ðệ Nhị Cộng Hòa. Bài nầy được viết ra nhằm vào đối tượng là những người dưới 40 tuổi, nghĩa là những người hãy còn trong lứa tuổi thiếu niên, hoặc thiếu nhi, hay chưa sinh ra đời khi xảy ra biến cố 30-04-1975. Sự hiểu biết dựa trên kinh nghiệm sống của những người trong lứa tuổi nầy về VNCH chắc chắn là rất giới hạn. Một số trong những người nầy chắc cũng đã có những cố gắng tìm hiểu giai đoạn lịch sử đó qua các tài liệu, sách báo viết bằng cả Anh, Pháp, Việt ngữ đã xuất bản trong hơn hai mươi năm qua. Người viết nghĩ rằng trong khi đọc các tài liệu đó họ có thể gặp một số khó khăn về thời điểm, về tên người, tên các bộ của chính phủ, nhất là trong các tài liệu ngoại ngữ. Bài viết nầy nhằm tổng hợp những chi tiết chính xác về các vấn đề đó, làm thành một tài liệu tra cứu bước đầu tiện lợi và nhanh chóng. Một cách cụ thể, bài viết nầy nhằm giúp trả lời một số câu hỏi như: VNCH đã từng có bao nhiêu chính phủ (trong phạm vi bài viết nầy hai từ chính phủ và nội các được dùng như tiếng đồng nghĩa) và các chính phủ nầy đã được thành lập vào những ngày tháng năm nào; chính phủ VNCH đã có những Bộ (Ministry, Ministère) nào; những vị nào đã từng là Tổng Thống (President, Président), Thủ Tướng (Prime Minister, Premier Ministre), Tổng Trưởng hay Bộ Trưởng (Minister, Ministre) vv. Về bố cục, bài nầy gồm ba phần: phần thứ nhứt là phân tích về cơ cấu của chính phủ, phần thứ hai phân tích về nhân sự, phần thứ ba là danh sách các chính phủ. Tài liệu tổng hợp sơ khởi nầy còn rất nhiều thiếu sót, đặc biệt là các chi tiết về các vị lãnh đạo các Bộ và thời gian phục vụ của họ qua các lần cải tổ chính phủ.Người viết rất mong nhận được ý kiến bổ túc từ bạn đọc để có thể hoàn thiện tài liệu nầy. Nội các cuối cùng của Thủ Tướng chỉ định Vũ Văn Mẫu thì trên thực tế chưa hề được trình diện, chỉ có hai cá nhân được nêu tên ra, đó là Thủ Tướng chỉ định Vũ Văn Mẫu và Tổng Trưởng Thông Tin chỉ định Lý Quý Chung. Chính phủ nầy, theo dự tính, sẽ được chính thức trình diện trước Tổng Thống Dương Văn Minh tại Dinh Ðộc Lập vào sáng ngày 30-04-1975. Dự tính nầy đã không thực hiện được.
A. Phần Thứ Nhứt : Phân Tích Về Cơ Cấu
- Số Chính Phủ được thành lập:
Nếu chỉ dựa trên vị Thủ Tướng (hay Tổng Thống, trong trường hợp của Chính Phủ Ngô Ðình Diệm), không kể các lần cải tổ, VNCH đã liên tiếp có các Chính Phủ sau đây:
Tên Thủ Tướng Ngày Thành Lập
Ngô Ðình Diệm (Tổng Thống) 29-10-1955
(cải tổ một lần vào ngày 28-05-1961)
Nguyễn Ngọc Thơ 04-11-1963
(cải tổ một lần vào ngày 05-01-1964)
Nguyễn Khánh 08-02-1964
Trần Văn Hương 04-11-1964
(cải tổ một lần vào ngày 18-01-1965)
Phan Huy Quát 16-02-1965
(cải tổ một lần vào ngày 25-05-1965)
Nguyễn Cao Kỳ 19-06-1965
(cải tổ 4 lần vào các ngày 01-10-1965, 21-02-1966, 13-07-1966 và 18-11-1966)
Nguyễn Văn Lộc 09-11-1967
Trần Văn Hương 25-05-1968
(cải tổ một lần vào ngày 12-03-1969)
Trần Thiện Khiêm 01-09-1969
Nguyễn Bá Cẩn 14-04-1975
Vũ Văn Mẫu 28-04-1975
- Số Bộ trong Chính Phủ:
Trong suốt thời gian gần hai mươi năm hiện hữu, VNCH là một quốc gia gần như liên tục sống trong tình trạng chiến tranh. Con số các Bộ trong Chính Phủ phản ảnh rõ rệt nét sinh hoạt càng ngày càng phức tạp do sự trưởng thành của quốc gia VNCH cũng như do mức độ tăng cường, ngày càng ác liệt của cuộc chiến. Tuy con số nầy có thay đổi, khi tăng lên khi giảm xuống, nhưng khuynh hướng chung là tăng lên. Chính phủ đầu tiên của VNCH dưới sự lãnh đạo của Tổng Thống Ngô Ðình Diệm chỉ gồm có 13 Bộ là:
– Quốc Phòng – Nội Vụ – Tư Pháp
– Ngoại Giao – Tài Chánh Kinh Tế – Thông Tin
– Giáo Dục và Thanh Niên – Xã Hội và Y Tế – Lao Ðộng
– Canh Nông – Công Chánh – Ðiền Thổ và Cải Cách Ðiền Ðịa
– Phủ Tổng Thống
Gần cuối cuộc chiến, Chính Phủ Trần Thiện Khiêm gồm tất cả 20 Bộ như sau:
– Quốc Phòng – Nội Vụ – Tư Pháp
– Ngoại Giao – Tài Chánh – Kinh Tế
– Thông Tin – Giáo Dục – Xã Hội
– Y Tế – Lao Ðộng – Chiêu Hòi
– Công Chánh – Cựu Chiến Binh – Xây Dựng Nông Thôn
– Giao Thông Bưu Ðiện – Phát Triển Sắc Tộc – Cải Cách Ðiền Ðịa và Phát Triển
– Liên Lạc Quốc Hội – Phủ Thủ Tướng – Nông Ngư Nghiệp
- Biến đổi của các Bộ:
3.1. Các Bộ không thay đổi:
Chỉ có 4 Bộ sau đây hoàn toàn không thay đổi tên, cũng như không hề nhập chung với các Bộ khác trong suốt thời gian sinh tồn của VNCH: Ngoại Giao, Nội Vụ, Tư Pháp và Lao Ðộng.
3.2. Các Bộ chỉ thay đổi tên:
Các Bộ sau đây có thay đổi tên nhưng không có nhập chung với các Bộ khác:
– Quốc Phòng : mang tên là Bộ Quân Lực trong hai Chính phủ Trần Văn Hương (1964-65) và Phan Huy Quát (1965); trong chính phủ Trần Văn Hương (1968-69) Bộ nầy mang tên là Bộ Quốc Phòng và Cựu Chiến Binh
– Nội Vụ : dưới Chính phủ Nguyễn Ngọc Thơ, Bộ nầy lúc đầu gọi là Bộ An Ninh, sau cải tổ ngày 05-01-1964 mới đổi lại gọi là Bộ Nội Vụ
– Cải Tiến Nông Thôn: kể từ Chính phủ Nguyễn Cao Kỳ trở về sau thì đổi tên lại là Xây Dựng Nông Thôn
3.3. Các Bộ có nhiều biến đổi:
Các Bộ sau đây trãi qua nhiều biến đổi, có khi hợp chung với các Bộ khác, có khi bị tách ra thành nhiều bộ khác:
– Giáo Dục: có khi đứng riêng rẽ một mình nhưng cũng có khi hợp chung với các Bộ Văn Hoá hay Thanh Niên
– Kinh Tế Tài Chánh: phần lớn bị tách ra làm hai Bộ riêng rẽ, Bộ Kinh Tế và Bộ Tài Chánh, gần cuối cuộc chiến, riệng Bộ Kinh Tế còn có các Bộ phụ thuộc như Bộ Thương Mại và Bộ Công Kỹ Nghệ
– Công Chánh: có lúc nhập chung với Bộ Giao Thông và gọi là Bộ Công Chánh và Giao Thông hay Giao Thông Công Chánh, có lúc gồm cả Vận Tải thành Bộ Công Chánh Giao Thông và Vận Tải
– Y Tế và Xã Hội: phần lớn là hai Bộ riêng rẽ, nhưng cũng có lúc nhập chung, và có khi bao gồm luôn cả Cứu Trợ hay Tỵ Nạn Cộng Sản; gần cuối cuộc chiến khi vấn đề tỵ nạn và cứu trợ lên đến cao điểm, công tác nầy thường do một Phó Thủ Tướng đảm trách
– Canh Nông: chỉ có 3 chính phủ Ngô Ðình Diệm, Phan Huy Quát và Nguyễn Cao Kỳ có hẳn một Bộ Canh Nông riêng rẽ, phần lớn trong các chính phủ khác Bộ Canh Nông được kết hợp với Bộ Cải Cách Ðiền Ðịa
– Thông Tin: phần lớn đứng riêng rẽ nhưng cũng có khi nhập chung với Tâm Lý Chiến hay Chiêu Hồi
3.4. Các Bộ mới:
Kể từ Chính phủ Phan Huy Quát trở đi có xuất hiện một số Bộ mới như sau:
– Bộ Chiêu Hồi: xuất hiện từ thời Chính Phủ Phan Huy Quát
– Bộ Thương Mại và Bộ Công Kỹ Nghệ: xuất hiện từ thời Chính Phủ Nguyễn Cao Kỳ
– Bộ Phát Triển Sắc Tộc: xuất hiện từ thời Chính Phủ Nguyễn Văn Lộc
– Bộ Liên Lạc Quốc Hội: xuất hiện từ thời Chính Phủ Nguyễn Văn Lộc
3.5. Bộ bị loại bỏ:
Một Bộ bị loại bỏ vĩnh viễn, đó là Bộ Công Dân Vụ được thành lập vào năm 1961 và tồn tại đến hết Ðệ Nhứt Cộng Hòa. Sau khi chế độ Ngô Ðình Diệm bị lật đổ, Bộ nầy bị giải thể và không bao giờ được lập lại nữa.
B. Phần Thứ Hai : Phân Tích về Nhân Sự
- Tiêu Chuẩn Chọn Lựa Nhân Sự:
Ðiểm khác biệt căn bản nhứt giữa các chính phủ Ðệ Nhứt và Ðệ Nhị Cộng Hòa là trong thời Ðệ Nhứt Cộng Hòa tuyệt đối không có quân nhân tham gia chính phủ, ngay cả cho Bộ Quốc Phòng. Ngược lại, trong suốt thời Ðệ Nhị Cộng Hòa ta thấy số quân nhân tham gia chính phủ ngày càng đông, và đứng đầu Bộ Quốc Phòng luôn luôn là một tướng lãnh còn đang tại chức hay đã về hưu.
Một đặc điểm nữa của các chính phủ VNCH là thành phần nhân sự luôn luôn là một sự pha trộn giữa các chính trị gia và các chuyên gia. Chế độ của Ðệ Nhứt Cộng Hòa là một tổng thống chế trực tiếp, tất cả tổng bộ trưởng đều do Tổng Thống lựa chọn và chịu trách nhiệm trực tiếp trước Tổng Thống. Chế độ của Ðệ Nhị Cộng Hòa là một tổng thống chế gián tiếp, quyền lựa chọn thành viên chính phủ được Tổng Thống ủy nhiệm cho Thủ Tướng, do đó các tổng bộ trưởng chịu trách nhiệm trực tiếp trước Thủ Tướng. Trong cả hai nền cộng hòa, thành viên chính phủ không bắt buộc phải là dân biểu hay thượng nghị sĩ của Quốc Hội.
Việc lựa chọn các vị tổng bộ trưởng thường được dựa trên tiêu chuẩn căn bản sau đây:
– chính trị gia cho các Bộ Ngoại Giao, Nội Vụ, Thông Tin, Chiêu Hồi, Xã Hội, Lao Ðộng, Liên Lạc Quốc Hội
– chuyên gia cho các Bộ Kinh Tế, Tài Chánh, Tư Pháp, Canh Nông, Y Tế, Giáo Dục, Giao Thông Công Chánh
– quân nhân cho Bộ Quốc Phòng, Cựu Chiến Binh, Xây Dựng Nông Thôn
– người thiểu số cho Bộ Phát Triển Sắc Tộc
– người thân tín cho Bộ Phủ Thủ Tướng (hay Phủ Tổng Thống)
Ngoài ra các vị Thủ Tướng khi chọn các vị tổng bộ trưởng cho nội các của mình cũng có quan tâm đến việc tạo quân bình trong nội các giữa các yếu tố địa phương (Nam, Trung, Bắc), và tôn giáo (Phật Giáo, Công Giáo, Cao Ðài, Hòa Hão). Chính phủ Phan Huy Quát là một thí dụ cụ thể nhứt.
- Con số thành viên chính phủ:
Cùng với sự gia tăng của con số các Bộ trong chính phủ, con số nhân sự cũng tăng theo. Chính phủ đầu tiên của Ðệ Nhứt Cộng Hòa, thành lập ngày 26-10-1955, chỉ gồm tất cả có 14 người, 1 Tổng Thống và 13 Tổng Trưởng. Chính phủ Nguyễn Bá Cẩn, thành lập vào ngày 14-04-1975, gồm tất cả 32 người, 1 Thủ Tướng, 3 Phó Thủ Tướng, 4 Quốc Vụ Khanh, 5 Cố Vấn, 13 Tổng Trưởng, và 6 Thứ Trưởng.
Bảng liệt kê sau đây cho thấy khuynh hướng gia tăng của con số thành viên của các chính phủ:
C. Phần Thứ Ba : Danh Sách Các Chính Phủ:
- Chính phủ Ngô Ðình Diệm thành lập ngày 29-10-1955:
Tổng Thống kiêm Bộ Trưởng Quốc Phòng Ông Ngô Ðình Diệm
Bộ Trưởng Nội Vụ Ông Bùi Văn Thinh
Bộ Trưởng Tư Pháp Ông Nguyễn Văn Sĩ
Bộ Trưởng Ngoại Giao Luật Sư Vũ Văn Mẫu
Bộ Trưởng Tài Chánh Kỹ Sư Trần Hữu Phương
Bộ Trưởng Công Chánh kiêm Kinh Tế Ông Trần Văn Mẽo
Bộ Trưởng Thông Tin Luật Sư Trần Chánh Thành
Bộ Trưởng Quốc Gia Giáo Dục và Thanh Niên Ông Nguyễn Dương Ðôn
Bộ Trưởng Xã Hội và Y Tế Giáo Sư Vũ Quốc Thông
Bộ Trưởng Lao Ðộng Ông Huỳnh Hữu Nghĩa
Bộ Trưởng Canh Nông Ông Nguyễn Công Viên
Bộ Trưởng Ðiền Thổ và Cải Cách Ðiền Ðịa Ông Nguyễn Văn Thời
Bộ Trưởng Phủ Tổng Thống Luật Sư Nguyễn Hữu Châu
Bộ Trưởng Phụ Tá Quốc Phòng Ông Trần Trung Dung
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua : Việc Từng Ngày, 1945-1964. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 198? Tr. 175-176, 185)
- Chính phủ Ngô Ðình Diệm cải tổ ngày 28-05-1961:
Tổng Thống kiêm Bộ Trưởng Quốc Phòng Ông Ngô Dình Diệm
Phó Tổng Thống kiêm
Bộ Trưởng Ðặc Nhiệm Phối Hợp Phát Triển Kinh Tế Ông Nguyễn Ngọc Thơ
Bộ Trưởng Phủ Tổng Thống kiêm Bộ Trưởng Phụ Tá
Quốc Phòng tạm giữ chức Bộ Trưởng Ðặc Nhiệm
Phối Hợp An Ninh Ông Nguyễn Ðình Thuần
Bộ Trưởng Ðặc Nhiệm Phối Hợp Văn Hóa Xã Hội Giáo Sư Trương Công Cựu
Bộ Trưởng Nội Vụ Ông Bùi Văn Lương
Bộ Trưởng Ngoại Giao Luật Sư Vũ Văn Mẫu
Bộ Trưởng Tư Pháp Ông Nguyễn Văn Lượng
Bộ Trưởng Giáo Dục Giáo Sư Nguyễn Quang Trình
Bộ Trưởng Công Dân Vụ Ông Ngô Trọng Hiếu
Bộ Trưởng Kinh Tế Ông Hoàng Khắc Thành
Bộ Trưởng Tài Chánh Ông Nguyễn Lương
Bộ Trưởng Cải Tiến Nông Thôn Kỹ Sư Trần Lê Quang
Bộ Trưởng Y Tế Giáo Sư Trần Ðình Ðệ
Bộ Trưởng Lao Ðộng Ông Huỳnh Hữu Nghĩa
Bộ Trưởng Công Chánh và Giao Thông Ông Nguyễn Văn Dinh
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua : Việc Từng Ngày, 1945-1964. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 198? Tr. 297)
- Chính phủ Nguyễn Ngọc Thơ thành lập ngày 04-11-1963
Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Kinh Tế và Tài Chánh Ông Nguyễn Ngọc Thơ
Tổng Trưởng Quốc Phòng Trung Tướng Trần Văn Ðôn
Tổng Trưởng An Ninh Trung Tướng Tôn Thất Ðính
Tổng Trưởng Ngoại Giao Ông Phạm Ðăng Lâm
Tổng Trưởng Tư Pháp Ông Nguyễn Văn Màu
Tổng Trưởng Giáo Dục Giáo Sư Phạm Hoàng Hộ
Tổng Trưởng Cải Tiến Nông Thôn Kỹ Sư Trần Lê Quang
Tổng Trưởng Thông Tin Thiếu Tướng Trần Tử Oai
Tổng Trưởng Công Chánh Kỹ Sư Trần Ngọc Oành
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Vương Quang Trường
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Nguyễn Lê Giang
Tổng Trưởng Thanh Niên Ông Nguyễn Hữu Phi
Bộ Trưởng Tài Chánh Ông Lưu Văn Tính
Bộ Trưởng Kinh Tế Ông Âu Trường Thanh
Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Nguyễn Thành Cung
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua : Việc Từng Ngày, 1945-1964. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 198? Tr. 369)
- Chính phủ Nguyễn Khánh thành lập ngày 08-02-1964:
Thủ Tướng Trung Tướng Nguyễn Khánh
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Bình Ðịnh Bác Sĩ Nguyễn Tôn Hoàn
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Kinh Tế và
Tài Chánh kiêm Tổng Trưởng Tài Chánh Tiến Sĩ Nguyễn Xuân Oánh
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Văn Hoá và Xã Hội Thiếu Tướng Ðỗ Mậu
Quốc Vụ Khanh Bác Sĩ Lê Văn Hoạch
Tổng Trưởng Ngoại Giao Bác Sĩ Phan Huy Quát
Tổng Trưởng Nội Vụ Ông Hà Thúc Ký
Tổng Trưởng Công Chánh Kỹ Sư Trần Ngọc Oành
Tổng Trưởng Quốc Gia Giáo Dục Giáo Sư Bùi Tường Huân
Tổng Trưởng Quốc Phòng Trung Tướng Trần Thiện Khiêm
Tổng Trưởng Cải Tiến Nông Thôn Ông Nguyễn Công Hàu
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Vương Quang Trường
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Ðàm Sĩ Hiến
Tổng Trưởng Thông Tin Ông Phạm Thái
Tổng Trưởng Kinh Tế Ông Âu Trường Thanh
Tổng Trưởng Tư Pháp Ông Nguyễn Văn Màu
Tổng Trưởng Xã Hội Giáo Sư Trần Quang Thuận
Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Luật Sư Nghiêm Xuân Hồng
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua : Việc Từng Ngày, 1945-1964. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 198? Tr. 381)
- Chính phủ Trần Văn Hương thành lập ngày 04-11-1964:
Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Quân Lực Ông Trần Văn Hương
Ðệ Nhứt Phó Thủ Tướng kiêm Nội Vụ Bác Sĩ Nguyễn Lưu Viên
Ðệ Nhị Phó Thủ Tướng kiêm Thống Ðốc
Ngân Hàng Quốc Gia Tiến Sĩ Nguyễn Xuân Oánh
Tổng Trưởng Ngoại Giao Ông Phạm Ðăng Lâm
Tổng Trưởng Tư Pháp Luật Sư Lữ Văn Vi
Tổng Trưởng Thông Tin Ông Lê Văn Tuấn
Tổng Trưởng Kinh Tế Tiến Sĩ Nguyễn Duy Xuân
Tổng Trưởng Tài Chánh Ông Lưu Văn Tính
Tổng Trưởng Cải Tiến Nông Thôn Ông Ngô Ngọc Ðối
Tổng Trưởng Công Chánh Ông Lê Sĩ Ngạc
Tổng Trưởng Văn Hóa Giáo Dục Giáo Sư Phan Tấn Chức
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Trần Quang Diệu
Tổng Trưởng Xã Hội Ông Ðàm Sĩ Hiến
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Nguyễn Hữu Hùng
Tổng Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Phạm Văn Toàn
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua : Việc Từng Ngày, 1945-1964. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 198? Tr. 414)
- Chính phủ Phan Huy Quát thành lập ngày 16-02-1965:
Thủ Tướng Bác Sĩ Phan Huy Quát
Phó Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Quân Lực Trung Tướng Nguyễn Văn Thiệu
Phó Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Ngoại Giao Bác Sĩ Trần Văn Ðổ
Thủ Tướng Phụ Trách Kế Hoạch Luật Sư Trần Văn Tuyên
Quốc Vụ Khanh Bác Sĩ Lê Văn Hoạch
Quốc Vụ Khanh tạm thời kiêm Bộ Giáo Dục Bác Sĩ Nguyễn Tiến Hỷ
Tổng Trưởng Thông Tin Tâm Lý Chiến Thiếu Tướng Linh Quang Viên
Tổng Trưởng Chiêu Hồi Ông Trần Văn Ân
Tổng Trưởng Kinh Tế Giáo Sư Nguyễn Văn Vinh
Tổng Trưởng Tài Chánh Giáo Sư Trần Văn Kiện
Tổng Trưởng Canh Nông Kỹ Sư Nguyễn Ngọc Tố
Tổng Trưởng Giao Thông Công Chánh Kỹ Sư Ngô Trọng Anh
Tổng Trưởng Xã Hội Giáo Sư Trần Quang Thuận
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Nguyễn Tăng Nguyên
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Nguyễn Văn Hoàng
Tổng Trưởng Thanh Niên Y Sĩ Trung Tá Nguyễn Tấn Hồng
Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Bùi Diễm
Thứ Trưởng Nội Vụ Giáo Sư Nguyễn Văn Tương
Thứ Trưởng Công Chánh Kỹ Sư Bùi Hữu Tuấn
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. 1965 : Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989. Tr. 33-34)
- Chính phủ Nguyễn Cao Kỳ thành lập ngày 19-06-1965:
Tên chính thức của chính phủ nầy là Ủy Ban Hành Pháp Trung Ương. Thành phần gồm 1 Chủ Tịch (Thủ Tướng), 5 Tổng Ủy Viên (Tổng Trưởng), 10 Ủy Viên (Bộ Trưởng) và 2 Thứ Ủy (Thứ Trưởng) như sau:
Chủ Tịch Thiếu Tướng Nguyễn Cao Kỳ
Tổng Ủy Viên Ngoại Giao Bác Sĩ Trần Văn Ðổ
Tổng Ủy Viên Tư Pháp Luật Sư Lữ Văn Vi
Tổng Ủy Viên Chiến Tranh kiêm
Ủy Viên Quốc Phòng Trung Tướng Nguyễn Hữu Có
Tổng Ủy Viên Kinh Tế Tài Chánh Kỹ Sư Trương Thái Tôn
Tổng Ủy Viên Văn Hóa Xã Hội kiêm
Ủy Viên Giáo Dục Bác Sĩ Trần Ngọc Ninh
Ủy Viên Nội Vụ Thẩm Phán Trần Minh Tiết
Ủy Viên Tâm Lý Chiến Luật Sư Ðinh Trịnh Chính
Ủy Viên Xây Dựng Nông Thôn Ông Nguyễn Tất Ứng
Ủy Viên Thanh Niên Y Sĩ Trung Tá Nguyễn Tấn Hồng
Ủy Viên Tài Chánh Giáo Sư Trần Văn Kiện
Ủy Viên Canh Nông Kỹ Sư Lâm Văn Trí
Ủy Viên Giao Thông Công Chánh Kỹ Sư Ngô Trọng Anh
Ủy Viên Y Tế Bác Sĩ Nguyễn Bá Khả
Ủy Viên Lao Ðộng Ông Nguyễn Xuân Phong
Ủy Viên Xã Hội Luật Sư Trần Ngọc Liễng
Thứ Ủy Nội Vụ Giáo Sư Nguyễn Văn Tương
Thứ Ủy Giao Thông Công Chánh Kỹ Sư Bùi Hữu Tuấn
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. 1965: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989. Tr. 100-101)
- Chính phủ Nguyễn Văn Lộc thành lập ngày 09-11-1967:
Thủ Tướng Luật Sư Nguyễn Văn Lộc
Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Ðoàn Bá Cang
Bộ Trưởng Phụ Tá Thủ Tướng Ðặc Trách
Liên Lạc Quốc Hội Giáo Sư Nguyễn Văn Tương
Tổng Trưởng Ngoại Giao Bác Sĩ Trần Văn Ðổ
Thứ Trưởng Ngoại Giao Ông Phạm Ðăng Lâm
Tổng Trưởng Quốc Phòng Cựu Trung Tướng Nguyễn Văn Vỹ
Tổng Trưởng Nội Vụ Trung Tướng Linh Quang Viên
Tổng Trưởng Tư Pháp Ông Huỳnh Ðức Bữu
Tổng Trưởng Kinh Tế Kỹ Sư Trương Thái Tôn
Thứ Trưởng Thương Mại Ông Nguyễn Chánh Lý
Thứ Trưởng Công Kỹ Nghệ Ông Võ Văn Nhung
Tổng Trưởng Tài Chánh Ông Lưu Văn Tính
Tổng Trưởng Giáo Dục Ông Tăng Kim Ðông
Thứ Trưởng Văn Hóa Giáo Sư Bùi Xuân Bào
Thứ Trưởng Ðại Học và Kỹ Thuật Kỹ Sư Trần Lưu Cung
Thứ Trưởng Trung Tiểu Học và Bình Dân Giáo Dục Giáo Sư Lê Trọng Vinh
Thứ Trưởng Thanh Niên Học Ðường Ông Hồ Thới Sang
Tổng Trưởng Xây Dựng Nông Thôn Trung Tướng Nguyễn Bảo Trị
Tổng Trưởng Chiêu Hồi Ông Nguyễn Xuân Phong
Tổng Trưởng Công Chánh Ông Bửu Ðôn
Tổng Trưởng Giao Thông Vận Tải Kỹ Sư Lương Thế Siêu
Tổng Trưởng Cựu Chiến Binh Y Sĩ Trung Tá Nguyễn Tấn Hồng
Tổng Trưởng Cải Cách Ðiền Ðịa và Canh Nông Kỹ Sư Tôn Thất Trình
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Trần Lữ Y
Tổng Trưởng Xã Hội và Tỵ Nạn Cộng Sản Ông Nguyễn Phúc Quế
Tổng Trưởng Phát Triển Sắc Tộc Ông Paul Nur
Tổng Trưởng Lao Ðộng Giáo Sư Phó Bá Long
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. 1967 :Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989. Tr. 254-255)
- Chính phủ Trần Văn Hương thành lập ngày 25-05-1968:
Thủ Tướng kiêm
Tổng Trưởng Xây Dựng Nông Thôn Ông Trần Văn Hương
Quốc Vụ Khanh kiêm Tổng Trưởng Chiêu Hồi Bác Sĩ Phan Quang Ðán
Quốc Vụ Khanh kiêm Viện Trưởng Giám Sát Ông Mai Thọ Truyền
Quốc Vụ Khanh Giáo Sư Vũ Quốc Thúc
Tổng Trưởng Ngoại Giao Luật Sư Trần Chánh Thành
Tổng Trưởng Nội Vụ Ðại Tướng Trần Thiện Khiêm
Tổng Trưởng Quốc Phòng và Cựu Chiến Binh Cựu Trung Tướng Nguyễn Văn Vỹ
Tổng Trưởng Tư Pháp Luật Sư Lê Văn Thu
Tổng Trưởng Văn Hóa Giáo Dục
và Thanh Niên Bác Sĩ Nguyễn Văn Thơ
Tổng Trưởng Y Tế Xã Hội và Cứu Trợ Bác Sĩ Trần Lữ Y
Tổng Trưởng Kinh Tế Ông Âu Ngọc Hồ
Tổng Trưởng Tài Chánh Ông Lưu Văn Tính
Tổng Trưởng Thông Tin Giáo Sư Tôn Thất Thiện
Tổng Trưởng Cải Cách Ðiền Ðịa và Canh Nông Kỹ Sư Trương Thái Tôn
Tổng Trưởng Công Chánh và Giao Thông Vận Tải Kỹ Sư Lương Thế Siêu
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Ðàm Sỹ Hiến
Tổng Trưởng Phát Triển Sắc Tộc Ông Paul Nur
Tổng Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Huỳnh Văn Ðạo
Thứ Trưởng Xây Dựng Nông Thôn Ðại Tá Hoàng Văn Lạc
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. 1968: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif. : Xuân Thu, 1989. Tr. 184)
- Chính phủ Trần Thiện Khiêm thành lập ngày 01-09-1969:
Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Nội Vụ Ðại Tướng Trần Thiện Khiêm
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Giáo Dục Bác Sĩ Nguyễn Lưu Viên
Quốc Vụ Khanh Ðặc Trách Văn Hóa Ông Mai Thọ Truyền
Quốc Vụ Khanh Ðặc Trách Tái Thiết và Phát Triển Giáo Sư Vũ Quốc Thúc
Quốc Vụ Khanh Bác Sĩ Nguyễn Tiến Hỹ
Quốc Vụ Khanh Bác Sĩ Phan Quang Ðán
Tổng Trưởng Quốc Phòng Cựu Trung Tướng Nguyễn Văn Vỹ
Tổng Trưởng Thông Tin Dược Sĩ Ngô Khắc Tỉnh
Tổng Trưởng Ngoại Giao Dược Sĩ Trần Văn Lắm
Tổng Trưởng Công Chánh Kỹ Sư Dương Kích Nhưỡng
Tổng Trưởng Cải Cách Ðiền Ðịa và
Phát Triển Nông Ngư Nghiệp Ông Cao Văn Thân
Tổng Trưởng Kinh Tế Ông Phạm Kim Ngọc
Tổng Trưởng Tài Chánh Ông Nguyễn Bích Huệ
Tổng Trưởng Chiêu Hồi Bác Sĩ Hồ Văn Châm
Tổng Trưởng Tư Pháp Luật Sư Lê Văn Thu
Tổng Trưởng Y Tế Bác Sĩ Trần Minh Tùng
Tổng Trưởng Lao Ðộng Ông Ðàm Sỹ Hiến
Tổng Trưởng Xã Hội Bác Sĩ Trần Ngươn Phiêu
Tổng Trưởng Giao Thông Bưu Ðiện Kỹ Sư Trần Văn Viễn
Tổng Trưởng Xây Dựng Nông Thôn Thiếu Tướng Trần Thanh Phong
Tổng Trưởng Cựu Chiến Binh Cựu Thiếu Tướng Phạm Văn Ðổng
Tổng Trưởng Phát Triển Sắc Tộc Ông Paul Nur
Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Ông Nguyễn Văn Vàng
Bộ Trưởng Ðặc Trách Liên Lạc Quốc Hội Ông Cao Văn Tường
Thứ Trưởng Giáo Dục Kỹ Sư Trần Lưu Cung
Thứ Trưởng Giáo Dục Ông Nguyễn Danh Ðàn
Thứ Trưởng Kinh Tế Kỹ Sư Phạm Minh Dưỡng
Thứ Trưởng Kinh Tế Ông Trần Cự Uông
Thứ Trưởng Nội Vụ Ông Lê Công Chất
Thứ Trưởng Tài Chánh Ông Hà Xuân Trừng
Thứ Trưởng Thông Tin Luật Sư Lê Trọng Quát
(Tài liệu trích dẫn: Ðoàn Thêm. 1969: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989. Tr. 278-280)
- Chính phủ Nguyễn Bá Cẩn thành lập ngày 14-04-1975:
Thủ Tướng Dân Biểu Nguyễn Bá Cẩn
Cố Vấn Ông Trần Quốc Bửu
Cố Vấn Ông Lương Trọng Tường
Cố Vấn Linh Mục Cao Văn Luận
Cố Vấn Thượng Tọa Thích Quảng Long
Cố Vấn Ông Nguyễn Văn Thơ
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Tổng Thanh Tra
kiêm Tổng Trưởng Quốc Phòng Cựu Trung Tướng Trần Văn Ðôn
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Sản Xuất kiêm
Tổng Trưởng Canh Nông và Kỹ Nghệ Tiến Sĩ Nguyễn Văn Hảo
Phó Thủ Tướng Ðặc Trách Cứu Trợ và Ðịnh Cư Kỹ Sư Dương Kích Nhưỡng
Quốc Vụ Khanh Luật Sư Lê Trọng Quát
Quốc Vụ Khanh Bác Sĩ Nguyễn Văn Ái
Quốc Vụ Khanh Giáo Sư Phạm Thái
Quốc Vụ Khanh Ðặc Trách Hòa Ðàm Ông Nguyễn Xuân Phong
Tổng Trưởng Ngoại Giao Luật Sư Vương Văn Bắc
Tổng Trưởng Tư Pháp Luật Sư Ngô Khắc Tịnh
Tổng Trưởng Nội Vụ Ông Bửu Viên
Tổng Trưởng Văn Hóa Giáo Dục và Thanh Niên Tiến Sĩ Nguyễn Duy Xuân
Tổng Trưởng Tài Chánh Ông Lê Quang Trường
Tổng Trưởng Thương Mại và Kinh Tế Ông Nguyễn Văn Diệp
Tổng Trưởng Kế Hoạch Tiến Sĩ Nguyễn Tiến Hưng
Tổng Trưởng Công Chánh và Giao Thông Kỹ Sư Nguyễn Xuân Ðức
Tổng Trưởng Lao Ðộng Dân Biểu Vũ Công
Tổng Trưởng Thông Tin và Chiêu Hồi Chuẩn Tướng Phan Hòa Hiệp
Tổng Trưởng Xã Hội Ông Trần Văn Mại
Tổng Trưởng Phát Triển Sắc Tộc Ông Nay Lulett
Tổng Trưởng Ðặc Trách Liên Lạc Quốc Hội Dân Biểu Phạm Anh
Thứ Trưởng Ngoại Giao Ông Lê Quan Giảng
Thứ Trưởng Giáo Dục Ông Nguyễn Thanh Liêm
Thứ Trưởng Canh Nông Ông Ðoàn Minh Quan
Thứ Trưởng Kỹ Nghệ Ông Nguyễn Hữu Tấn
Thứ Trưởng Cứu Trợ Ông Hoàng Ngọc Thêm
Thứ Trưởng Ðịnh Cư Chuẩn Tướng Nguyễn Văn Chức
(Tài liệu trích dẫn: Nguyễn Khắc Ngữ. Những Ngày Cuối Cùng của Việt Nam Cộng Hòa. Montréal, Québec : Nhóm Nghiên Cứu Sử Ðịa, 1979. Tr. 290-291)
Kết Luận:
Nếu không kể các lần cải tổ nội các, trong suốt gần hai mươi năm hiện hữu, VNCH đã có được tất cả 10 chính phủ (không kể chính phủ Vũ Văn Mẫu). Chính phủ đầu tiên của Ðệ Nhứt Cộng Hòa trực tiếp dưới sự lãnh đạo của một Tổng Thống là một chính phủ hoàn toàn dân sự và tương đối ổn định nhứt, và kéo dài được hơn 8 năm. Năm chính phủ liên tiếp sau đó, trong một thời gian ngắn ngủi là 4 năm, hoàn toàn bị sự chi phối của các tướng lãnh, thể hiện rõ rệt tình trạng hoàn toàn bất ổn định về chính trị của giai đoạn lịch sử nầy. Bốn chính phủ cuối cùng được thành lập trên căn bản của bản Hiếp Pháp Ðệ Nhị Cộng Hòa, thể hiện một giai đoạn mới tương đối ổn định về chính trị và sự trưởng thành như một quốc gia của VNCH, đồng thời cũng thể hiện các khó khăn trong đời sống quốc gia do mức độ gia tăng ác liệt của chiến tranh. Con số các Bộ và các vị tổng bộ thứ trưởng của các chính phủ trong giai đoạn nầy là một bằng chứng rõ rệt. Chính phủ cuối cùng của Ðệ Nhị Cộng Hòa, nội các Nguyễn Bá Cẩn, chỉ tồn tại được có hai tuần lể, đã là dấu hiệu báo trước sự sụp đổ gần kề của chế độ VNCH vào ngày 30-04-1975.
Tài Liệu Tham Khảo:
- Bùi Diễm và David Chanoff. In the Jaws of History. Boston, Mass: Houghton Mifflin, 1987.
- Ðoàn Thêm. Hai Mươi Năm Qua: Việc Từng Ngày ,1945-1964. Los Alamitos, Calif : Xuân Thu, 1989?
- Ðoàn Thêm. 1965: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif : Xuân Thu, 1989.
- Ðoàn Thêm. 1966: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif : Xuân Thu, 1989.
- Ðoàn Thêm. 1967: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989.
- Ðoàn Thêm. 1968: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989.
- Ðoàn Thêm. 1969: Việc Từng Ngày. Los Alamitos, Calif.: Xuân Thu, 1989.
- Ðổ Mậu. Việt Nam Máu Lửa Quê Hương Tôi. California : Tác Giả Xuất Bản, 1986.
- Nguyễn Khắc Ngữ. Những Ngày Cuối Cùng Của Việt Nam Cộng Hòa. Montréal, Québec: Nhóm Nghiên Cứu Sử Ðịa, 1979.
- Nguyễn Tiến Hưng và Jerrold L. Schecter. The Palace File. New York, N.Y.: Harper & Row, 1986.
- Trần Văn Ðôn. Our Endless War : Inside Vietnam. Novato, Calif.: Presidio Press, 1978.
- South Vietnam. New York, N.Y. : Facts on File, 1963-73, 7 quyển.
- 13. South Vietnam: A Political History, 1954-1970. New York, N.Y: Charles Scribner’s, 1970.