|
DÒNG NHẠC MUÔN SẮC CỦA LAM PHƯƠNG Biên soạn: Phan Anh Dũng Nguồn: Cỏ Thơm Magazine: http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1252&Itemid=47 |
 |
 |
 |
Lam Phương: người nhạc sĩ tài hoa, bình dị, hiền hòa và khiêm tốn – Người viết: Phan Anh Dũng Lam Phương là một nhạc sĩ sinh trưởng ở miền Nam Việt Nam. Dòng nhạc của ông được phổ biến rộng rãi và được nhiều tầng lớp yêu mến. Giới thưởng ngoạn âm nhạc, dù khó tính nhất, cũng sẽ chọn được một vài bài trong số 200 đóa hoa muôn màu, muôn dạng, kỳ diệu của ông. Lam Phương được biết đến như một người nhạc sĩ tài hoa, hiền hòa, nhiều tình cảm, bình dị, có sức chịu đựng, tinh thần phấn đấu và có đức tính khiêm tốn dễ mến. Trải qua nhiều thăng trầm, Nhạc sĩ Lam Phương, 78 tuổi, hiện đang sống với gia đình cô em gái và đang hưởng những ngày tạm gọi là thảnh thơi tại miền Nam California, với tình thương của nhiều văn nghệ sĩ và người ái mộ khắp nơi. Được biết trong vài năm gần đây “Câu Lạc Bộ Tình Nghệ Sĩ” và nhóm “Nhân Ảnh Tân Văn” ở Hoa Kỳ đã tổ chức những buổi họp mặt tại tư gia hay tại nhà hàng để vinh danh hay mừng sinh nhật của ông.
Nhạc sĩ Anh Bằng và thân hữu chúc mừng Sinh Nhật thứ 78 của Nhạc sĩ Lam Phương (Tháng 4, 2015 – California) Từ năm 1993, Trung tâm Thúy Nga Paris đã phát hành 4 DVD về dòng nhạc của Lam Phương. Một số ca nhạc sĩ cũng đã ra mắt CD chỉ toàn nhạc của Lam Phương như: Hương Lan & Elvis Phương, Khánh Hà, Thùy Dương, Bạch Yến (Paris), Lưu Hồng, Thanh Hà, Họa Mi, Ý Lan, Vân Khánh, Hương Lan & Huy Sinh, Nguyễn Đức Đạt, Vô Thường, Ngọc Anh, Hạ Vy, Gia Huy, Cẩm Ly&Quốc Đại, Hương Lan & Thế Sơn… Cuối năm 2015, nhóm “Nhân Ảnh Tân Văn” sẽ xuất bản một tuyển tập về Nhạc sĩ Lam Phương, với bài vở từ thân hữu và người ái mộ. Trung tâm Asia cũng sẽ thực hiện một show nhạc ở Long Beach, California vào tháng 8, 2015 và sau đó sẽ ra mắt DVD về dòng nhạc Lam Phương và Anh Bằng. Người viết chỉ mong ghi lại vài cảm nghĩ chủ quan của mình về Lam Phương, người nhạc sĩ đàn anh mà mình ngưỡng mộ, chứ không thể nào bàn luận hết tất cả công trình của ông trong bài viết ngắn này. Mời quý vị xem trang nhạc đầy đủ hơn về ông với nhiều hình ảnh, video, lời ca, tiếng nhạc và bản nhạc ở website Cỏ Thơm: http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1252&Itemid=47 Nhạc sĩ Lam Phương tên thật là Lâm Đình Phùng, sinh năm 1937 tại Rạch Giá. Năm 10 tuổi theo gia đình lên Sài Gòn. Ông tự học nhạc lúc 13 tuổi và bắt đầu sáng tác từ năm 15 tuổi, may mắn có được 2 người hướng dẫn, đó là Nhạc sĩ Hoàng Lang và Nhạc sĩ Lê Thương. Trong một bài phỏng vấn với nhà văn Lê Văn Phúc năm 2004, ông tỏ lòng tri ân Thầy Hoàng Lang đã dẫn dắt ông vào con đường âm nhạc và nhớ Thầy Lê Thương đã nhắn nhủ: “Thầy dạy cho em những gì thầy biết về âm nhạc nhưng không huấn luyện được tâm hồn. Đó là của Trời cho chứ không ai cho em được“. Trong mấy chục năm sáng tác, ông vẫn tiếp tục trau dồi kiến thức về nhạc Tây phương và Quốc nhạc: “mong sao đến lúc tôi đủ sức sáng tác những ca khúc lớn, những bản đại hòa tấu, thì chừng ấy, đa số quần chúng nước ta đã có thể thưởng thức loại nhạc này” (phỏng vấn của Nguyễn Ngu Í, 1969). Ông đã từng thi hành nghĩa vụ quân dịch năm 1958, tuy chỉ khiêm nhường là “lính hậu phương” nhưng rất đắc lực và tận tâm trong Biệt Đoàn Văn Nghệ Trung Ương, Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị với những sáng tác nổi tiếng về người lính Việt Nam Cộng Hòa và tình nghĩa quân dân. Bút hiệu Lam Phương do ông tự đặt, từ 2 chữ trong tên thật của mình (Lâm và Phùng), với ý nghĩa: “hướng về phương trời màu xanh (lam) hy vọng”. Có lẽ vì vậy mà ông đã cố gắng khắc phục mọi hoàn cảnh khó khăn, về vật chất cũng như tinh thần, để tiếp tục vui sống và sáng tác nhạc. Ngày 30 tháng 4, 1975 ông và gia đình có mặt trên con tàu Trường Xuân cùng với khoảng 3600 người ra khơi khi Sài Gòn thất thủ vào tay Cộng sản. Sau trại tị nạn Hồng Kông, ông được định cư tại tiểu bang Virginia Hoa Kỳ. Sau đó, có lẽ vì “kiếp phiêu bồng” nên ông đã di chuyển về tiểu bang Texas rồi California và có một quyết định lớn: rời Hoa Kỳ sang Paris, Pháp sinh sống một thời gian khá dài, sau khi ly dị với kịch sĩ Túy Hồng. Ra hải ngoại và nhất là tại Paris, ông đã có nhiều cảm hứng để viết rất nhiều nhạc phẩm phong cách mới lạ, trẻ trung … Qua những video do Trung tâm Thúy Nga Paris thực hiện, tôi nhận xét cách nói chuyện của ông rất thành thật, lịch sự, khéo léo, khiêm tốn và lúc nào cũng vui vẻ với nụ cười trên môi, cho dù câu hỏi có nhắc đến những chuyện buồn ông vừa trải qua. Nhạc sĩ Lam Phương là một trong rất ít nhạc sĩ không “phổ nhạc từ thơ”, vì e rằng không thể chắp cánh cho bài thơ bay xa hơn với nhạc của ông: “Thơ của người ta đang hay, bỏ vào nhạc của tôi lỡ không hay thì có phải là tôi mang tội, làm hại người ta không chứ! Nên tôi không dám…”. Ông đã sáng tác trên dưới 200 bài, rất dễ dàng, từ nhạc phẩm đầu tay năm 1952 “Chiều Thu Ấy” và tiếp nối cho đến khi ông lâm trọng bệnh vào năm 1999. Nhạc của Lam Phương đa dạng với nhiều thể điệu và đề tài về: tình quê hương, người lính chiến Việt Nam Cộng Hòa, tình mẫu tử, tình yêu lứa đôi … Ông cho biết nguồn cảm hứng sáng tác rất thật – từ chính cuộc đời của ông hay cảm nhận được từ đời thường qua báo chí, thân hữu. Tuy phải chật vật để mượn tiền in và phải tự đem đi bán tác phẩm đầu tay năm 1952 nhưng chỉ sau 3 năm, các nhạc phẩm của ông đã được những nhà xuất bản nhạc mua bản quyền và phổ biến, trong đó có Nhà xuất bản Tinh Hoa: Chiều Thu Ấy (Chiều thu ấy, ngồi bên em dưới ánh trăng vai kề vai. Nhìn mây bay, hồn lâng lâng theo gió lay hương mùa say. Chiều thu ấy, nhìn nhau tay nắm tay, mắt hoen lệ tràn. Buồn ngao ngán, nàng xa cách, duyên tình ta ôi bẽ bàng...); Khúc Ca Ngày Mùa – Trong lúc viết bài này, tôi đã nghe lại một số tác phẩm của ông thuộc dạng ít được người bây giờ nhớ đến, trong số đó là 2 bản nhạc Chiều Thu Ấy –
Một chút triết lý của NS Lam Phương qua “Bài thơ không đoạn kết”:
(Ca khúc “Bài Thơ Không Đoạn Kết” – trích từ tập nhạc “Tình Yêu Và Tuổi Trẻ” – Nam Á xuất bản – Paris, 1990)
Những lần biên khảo về một nhạc sĩ, tôi có thể dễ dàng tìm được phần thu âm do ca sĩ trình bày nhưng nhiều khi không có bản nhạc “gốc” để kiểm chứng: 1/ lời ca sĩ hát có đúng với lời ca trong bản nhạc; 2/ nhịp điệu và nốt nhạc; 3/ quan trọng nhất: tác giả thật sự là ai? (có nhiều bản nhạc cùng chung tựa đề hay tài liệu trên internet viết sai); và bản nhạc được sáng tác chung với một tác giả nào khác hay không? Một số bản nhạc gốc còn in ở bìa mặt sau: ngày được kiểm duyệt, hình tác giả và những tác phẩm đã ấn hành … đó cũng là những dữ kiện rất tốt cho biên khảo. Hầu hết các nhạc phẩm của Lam Phương đều do ông viết nhạc và lời. Chỉ có một số ít bài như: “Nắng Đẹp Miền Nam” và “Lá Thư Miền Trung” được thi sĩ Hồ Đình Phương viết lời; “Mùa Hoa Phượng” và “Tình Cố Đô” do Mạnh Thường viết lời…
(Bản nhạc “Nắng Đẹp Miền Nam” – Tinh Hoa xuất bản – Huế, 1957) Theo thiển ý, chỉ cần những ca khúc sáng tác trong những năm đầu (1952-1957) cũng đủ để tên tuổi Lam Phương được người đời biết đến và ca tụng, nhưng người nhạc sĩ nhà nghề vẫn nhả tơ cho đến lúc sức khỏe không cho phép tiếp tục. Để tạm kết thúc bài viết này, tôi xin được mượn lời của nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn phát biểu ngắn gọn về dòng nhạc Lam Phương: Thành thật tri ân Nhạc sĩ Lam Phương đã đem niềm vui đến cho mọi người qua những sáng tác bất hủ. Cũng xin cảm ơn những người đẹp đã đi qua đời ông, tuy không “đi trọn đường tình” nhưng đã tạo nguồn cảm hứng đặc biệt làm thăng hoa tình ca Lam Phương và làm phong phú nền tân nhạc Việt Nam. Cầu mong Trời Phật ban cho ông bình yên như ông đã từng mong ước, cộng thêm sức khỏe, niềm tin và hạnh phúc. Phan Anh Dũng Tài liệu tham khảo:
Một số hình ảnh của Lam Phương
Nhạc sĩ Lam Phương và Mẹ (Bà Trần Thị Nho) – thuở nhỏ Thanh Thúy hát:
NS Lam Phương đóng phim”Chân Trời Mới”
NS Lam Phương & NS Nguyễn Văn Đông
NS Lam Phương & NS Phạm Duy – Paris
NS Lam Phương, MC Trần Quốc Bảo, Lê Bá Chư, ca sĩ Bảo Hân – 1982
Từ trái: Dũng (Long Biên), Lê thị Cẩm Hường, bà Dũng LB, Lam Phương, vợ chồng ca sĩ Thanh Mai – tại đám cưới ca sĩ Hùng Cường (1982)
NS Lam Phương – Paris
NS Lam Phương & MC Nguyễn Ngọc Ngạn – Paris 1993
NS Lam Phương & MC Nguyễn Ngọc Ngạn – Paris 1994
Lam Phương đại diên Thúy Nga Paris trao plaque cảm tạ NS hòa âm Tùng Châu – Long Beach, California 1998
NS Lam Phương & MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên
NS Lam Phương & ca sĩ Chế Linh – Houston,Texas 2007
Ca sĩ Quang Lê, NS Lam Phương, Ca sĩ Bạch Yến – Houston, Texas 2007
NS Phạm Mạnh Cương, NS Lam Phương & NS Trường Kỳ – Montreal, Canada 2006
Từ trái: NS Lê Văn Khoa, NS Anh Bằng, NS Lam Phương, NS Diệu Hương (3/2010 – Garden Grove, California)
NS Anh Bằng và NS Lê Dinh đến thăm NS Lam Phương (27/11/2010 – California)
ÔB Nguyễn Quang Huy/Minh Đức Hoài Trinh, GS Nguyễn Thanh Liêm, GS Dương Ngọc Sum và một số văn nghệ sĩ … thăm NS Lam Phương tại tư gia – tháng 5, 2015
Chương Trình Phát Thanh về LAM PHƯƠNG
Trung Tá Phạm Hậu (Nhà thơ Nhất Tuấn), cựu Quản Đốc Đài Phát Thanh Quân Đội VNCH
Mời nghe toàn bộ:
VIDEO TAPES & DVD VỀ NHẠC LAM PHƯƠNG
PBN 22: “40 Năm Âm Nhạc Lam Phương” -1993 PBN 28:”Lam Phương 2 – Dòng Nhạc Tiếp Nối” – 1994
PBN 88: “Lam Phương – Đường về Quê Hương” – 2007 PBN 102: “Nhạc Yêu Cầu – Tình Ca Lam Phương” – 2011
NGHE NHẠC LAM PHƯƠNG
(Mỗi Album khoảng 25 bài, xếp theo thứ tự ABC)
ĐĨA/ CASSETTE/ CD NHẠC LAM PHƯƠNG
Nguyễn Đức Đạt soạn và đàn “Đoàn Người Lữ Thứ” live ở Sydney, Úc Châu 2013:
NS Lam Phương nói về khó khăn ban đầu khi phổ biến bản nhạc đầu tay 1952 Chiều Thu Ấy:
55 Năm Âm Nhạc Lam Phương Ðóng góp trong chương trình vinh danh này, có các nam, nữ ca sĩ từ California, như Mai Thiên Vân, Thế Sơn, Ngọc Hạ, Ngọc Anh, Quốc Khanh, Don Ho, Diễm Liên, Ðặng Thế Luân, MC Nguyễn Ngọc Ngạn và ban nhạc Liberty. Ðây là lần đầu tiên sau 35 năm tỵ nạn, nhạc sĩ Lam Phương từ California đến Toronto (Canada) gặp gỡ khán giả trong một chương trình hoàn toàn mang tính cách nghệ thuật, được thực hiện để vinh danh một nhạc sĩ tài hoa với hơn 200 nhạc phẩm đã đi vào lòng người Việt Nam, gồm những bài hát tiêu biểu cho từng thời kỳ thăng trầm trong đời sống của tác giả, từ trong nước ra đến hải ngoại. Nhạc sĩ Lam Phương, hiện định cư tại Little Saigon, cho biết rằng ông sẽ đáp máy bay sang tham dự chương trình ca nhạc này, và hiện ông “đã cảm thấy khá khỏe mạnh, để có thể đi bằng gậy được, sau một thời gian tập luyện, chứ không còn phải ngồi bằng xe lăn như trước đây.” Ngoài ra, nhạc sĩ Lam Phương cũng cho biết là trong thời gian ba ngày ở Canada, ông sẽ gặp lại các bạn bè cũ, đồng nghiệp và cả một số thân nhân, định cư tại đây, mà từ nhiều năm nay ông không có cơ hội gặp gỡ. Show ở Toronto – youtube do ThoiBaoMedia thực hiện:
– 55 Âm Nhạc Lam Phương – Virginia 10/17/2004 (pdf) – Lam Phương: Một Đời Thăng Trầm (pdf) – Nguyễn Ngọc Ngạn 2010
Một số bài viết về Nhạc sĩ Lam Phương
– Lam Phương: Thăng Trầm trong Tình Cảm và Cuộc Đời (pdf) – Trường Kỳ – Lam Phương: Trên Đường Phục Hồi Sức Khỏe (pdf) – Trường Kỳ 2005 – Nhạc Sĩ Lam Phương (pdf) – tổng hợp 3 kỳ – Bóng Thời Gian – Lê Văn Phúc 2004 – Lời Giới Thiệu Tập Nhạc số 4 của NS Lam Phương (pdf) – Nguyễn Ngọc Ngạn 1992 – Phỏng vấn Nhạc sĩ Lam Phương (pdf) – Nguyễn Ngu Í – 1969 – Lam Phương: người nhạc sĩ tài hoa, bình dị, hiền hòa và khiêm tốn (pdf) – Phan Anh Dũng– 7/2015 – Cô Đơn và Một Mình (pdf) – Việt Hải (LA) – 2015 – Cuộc Tình Trớ Trêu của NS Lam Phương (pdf) – Lê Thị Cẩm Hường – Bóng hồng Paris của Lam Phương (pdf) – Trần Quốc Bảo – 2014
Mời nghe toàn bộ:
Chân Dung NS Lam Phương – 2015
Bản nhạc “Con Tàu Định Mệnh” sáng tác trên tàu Trường Xuân 1975 với thủ bút và chữ ký của NS Lam Phương
Người tị nạn trên tàu Trường Xuân, trong số đó có NS Lam Phương
Tàu Trường Xuân được kéo vào cảng Hồng Kông
Hương Lan và Nguyễn Ngọc Ngạn phát biểu về NS Lam Phương:
Nhạc Thở Cùng Người 1. Đoàn Người Lữ Thứ lênh đênh thanh xuân phơi phới trúc đào Khúc Ca Ngày Mùa lắng sâu Thành Phố Buồn đủ mơ màng 2. Tình Bơ Vơ vướng nợ nần Tình Nghĩa Đôi Ta viễn vông? Một Đời Tan Vỡ, Phôi Pha Phút Cuối còn ấm nhớ thương đời như vở kịch mãi còn nốt nhạc giản dị trăm năm Lê Hân (San Jose, California) (Ghi chú: Những chữ viết hoa là tên bản nhạc của NS Lam Phương) VUI LÒNG GỞI THÊM TÀI LIỆU VÀ Ý KIẾN XÂY DỰNG VỀ PHAN ANH DŨNG: dathphan1@gmail.com This email address is being protected from spam bots, you need Javascript enabled to view it
|
Tôi cũng thích thú khi nghe: Chiều Tàn –
Vào tháng 5, 2015, trong lúc sửa soạn cho một buổi họp mặt nhân dịp sinh nhật thứ 20 của Cơ Sở Cỏ Thơm, nam ca sĩ tài tử Xuân Thưởng vùng Hoa Thịnh Đốn muốn tham dự với bài “Nắng Đẹp Miền Nam” – 
