Ngấn lệ chiều áp lể Giáng Sinh

đoàn xuân thu

Melbourne mùa Giáng Sinh tuyết chỉ rơi trên màn ảnh truyền hình. Thay vì tiếng nhạc tuần lộc kéo xe trượt tuyết, Jingle Bells, Jingle Bells, là tiếng hú còi inh ỏi “Cháy đâu? Cháy đâu?” của xe chữa lửa. Thay vì gió tuyết tràn qua khung cửa sổ, qua những dãy đồi thông, tùng, bách, là gió sa mạc từ phương bắc thổi về thành phố, mang theo tàn lửa, khói, bụi của hàng chục, trăm ngàn mẫu rừng bạch đàn đang phừng phừng bốc cháy.

Mới từ đảo, chân ướt chân ráo đến Melbourne, trợ cấp an sinh xã hội chỉ đủ cho tiền ăn, tiền ‘share’ phòng, trong khi vợ con tôi bỏ lại quê nhà đang đói, tôi chụp lấy bất cứ cơ hội nào để kiếm tiền. Không có việc lương thiện nào xấu, chỉ có người xấu mà thôi.

Nước Úc này nhận di dân, tị nạn vào là để làm việc, đóng thuế, góp phần xây dựng chứ không phải để nuôi làm kiểng. Nuôi hoài, nó đâu có chịu.

Vậy thì “muốn ăn phải lăn vào bếp, muốn chết phải lết vô hòm”, tôi viết đơn xin việc gởi đi khắp nơi, bất cứ việc gì cũng chẳng từ nan, từ bảo vệ, gác-dan, thâu tiền ‘car park’, thậm chí đến nhân viên vệ sinh, lau chùi, quét dọn.

Thư xin việc gởi đi nhiều, mới đầu còn hy vọng được kêu đi phỏng vấn, chờ hoài, chờ hủy, dần dần thành tuyệt vọng. Mình có đòi làm thầy chú, luật sư, bác sĩ gì đâu? Mà có đòi cũng không được, mình biết thân mình, chỉ xin làm cu li thôi mà! Hay là khi thấy cái tên họ chần vần, đẫm đầy mùi nước mắm của mình thì họ đã thản nhiên vứt cái đơn xin việc vào sọt rác rồi cũng nên. Chính sách một thời Úc trắng, ‘the White Australia’, chỉ mới khai tử gần đây, dám cũng còn sót lại cả đống tay kỳ thị.

Vậy là tôi chuyển âm tên mình ‘Thu Doan’ ra tiếng Anh thành ‘Two Dawn’, cái tên phảng phất mùi bơ sữa. Anh bạn cùng share phòng với tôi, trong một bữa nhậu cuối tuần, đã vội quở: “Anh chân ướt, chân ráo qua Úc mới mấy tháng, tiếng Anh nghe còn điếc, nói còn cà lăm, mà đã vội quên mồ mả ông bà. Mình xa xứ vì thời cuộc đổi thay nhưng hình ảnh quê hương, ông bà, cha mẹ, mình mang theo, mình giữ chứ. Vậy mà ngay cái tên cúng cơm của cha mẹ đặt, anh cũng bỏ luôn.”

“Anh trách tôi, tội nghiệp, tôi không phải hạng người tham đó bỏ đăng, thấy trăng quên đèn, hay trưởng giả học làm sang. Tôi đổi tên chẳng qua để dễ xin việc. Tôi cần tiền. Vợ con tôi đang ăn độn bo bo ở quê nhà mà anh.”

***

Trong lúc không còn hy vọng gì nữa thì tôi được gọi đi phỏng vấn. Maria Paterson, trẻ, tóc vàng sợi nhỏ, mỏ đỏ, mắt xanh  thấy tôi da vàng, mũi tẹt, tóc đen, dưới một cái tên rặt Úc, trố đôi mắt xanh lơ ngạc nhiên nhìn tôi, làm tôi hơi bực bội. “Nhịn nó đi! Nhịn nó đi! Mình đến đây để xin việc chứ không phải để cãi lộn. Vợ con mình đang đói, đang ăn độn bo bo ở quê nhà kìa.”

 “Ông có thể cho tôi biết tại sao ông lại muốn làm Santa Claus không?”  “Tôi muốn làm Santa Claus vì hai lẽ. Thứ nhứt là tôi cần tiền, cần việc làm.” Tôi lên giọng, hơi gay gắt: “Thứ nhì là làm Santa Claus, tại sao không? Chúa là của muôn người, không phân biệt chủng tộc, màu da: trắng, vàng, đen, đỏ. ‘Santa Claus’ cũng vậy thôi! Da trắng làm ‘Santa Claus’ được; tôi, da vàng, thì cũng được; có sao đâu?”  Nè! Đừng có lên giọng kỳ thị nghe cô nương! Ai dè, Maria Patterson đáp lại bằng cái tiếng Anh hơi ngọng, giọng Úc: “Fair enough!” Có lý!

***

Vậy là tôi được được nhận vào lớp huấn luyện Santa Claus bắt đầu vào trung tuần tháng Chín; sau khi qua sự thẩm tra lý lịch tư pháp của cảnh sát.

Hơn 70 người đến dự hai ngày huấn luyện trước khi được phân về các ‘shopping centre’ để làm việc: chụp hình kỷ niệm Giáng Sinh với trẻ con, dĩ nhiên có tính tiền, sau là đáp ứng lời ước Giáng Sinh của trẻ con về một món quà nào đó và biến giấc mơ đó thành hiện thực… bằng tiền của ba má chúng.

Cả một biển người tóc bạc, có người mang kiếng lão, râu trắng như cước, với những chiếc bụng bự đầy mỡ, Việt Nam mình hay gọi là thùng nước lèo, mà từ nhỏ tới lớn đây là lần đầu tiên tôi mới thấy cái thùng nước lèo bự đến thế.

Santa trẻ nhất 25 tuổi, già nhất 92 tuổi. Đủ nghề: tài xế xe buýt, nhân viên ngân hàng, kỹ sư hay những người đã về hưu. Nhiều người kỳ cựu, đã làm Santa Claus chuyên nghiệp rất nhiều năm.

Họ ngồi trên những chiếc ghế bằng nhựa, làm chưn ghế muốn oằn luôn, tay cầm quyển cẩm nang huấn luyện, nhưng không thèm để mắt tới một chữ, chỉ lo nói cười ầm ĩ và có vẻ chẳng để ý gì đến Maria Paterson đang rát cổ hò hét để cố át tiếng ồn ào như ong vỡ tổ…

Ngày đầu học lịch sử Santa Claus, nhớ tên các con tuần lộc, nghiên cứu cách sử dụng các loại đồ chơi mới nhất ở thị trường. Santa Claus phải học cách mặc quần áo rất phức tạp. Giày ‘bốt’ phải màu đen và được đánh ‘xi-ra’ (cirage) cho bóng. Santa không bao giờ mang đồng hồ. Bút nịt không được xệ khỏi rún quá xa. Râu, tóc giả thẳng thớm, phất phới, bay bay. Ông già Santa có người mập, có người ốm. Ốm phải độn thêm miếng vải lót.

Sau khi hóa trang, Santa Claus phải tập cách cười rung cả bụng, biết lúc nào thích hợp để nói “ho, ho, ho”. La “ho, ho, ho” không đúng lúc có thể làm cho trẻ con giựt mình, sợ hãi. Ngày thứ hai học tâm lý, cách giao tiếp với trẻ con kể cả với những bé không may bị tàn tật.

Làm Santa là làm kịch sĩ. Mà không có kịch bản nào giống kịch bản nào vì mỗi cháu mỗi khác. Ra vậy, kiếm đồng tiền quê người cũng “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” chứ chẳng phải chuyện giỡn chơi.

 “Khi chụp hình kỷ niệm, đặt trẻ con trên đùi, hãy nhớ thay đổi chân này chân kia.” Có Santa Claus quên bẵng việc này, để đến cuối ngày làm việc mới thấy một bên bắp đùi mình bầm tím vì trẻ con vừa ngồi vừa đánh đòng đưa cả hai chân.

Có lần một Santa Claus hỏi một bé gái 5 tuổi: “Con có cho ‘baby’ bú không?”. “Bởi vì tôi nghĩ ‘baby’ bú bình”,  “Nó chăm bẳm nhìn tôi rồi lớn tiếng: “Làm sao được? Con không có sữa. Chính vú mẹ con mới có sữa; cho ‘baby’ bú tí được.” Santa Claus cười ngặt nghẽo: “Tôi bị quê quá là quê.”

Có cháu nằng nặc đòi một cây súng mà phải là cây súng thật mới được, (thế giới này đầy dẫy bạo lực rồi, cháu còn đòi súng nữa mà chi?), thì Santa Claus trả lời là bà Santa không thích bạo lực nên không có làm súng cho trẻ con.

Một mình một thân, mùa Giáng Sinh đầu tiên xa vợ, xa con, tôi cố vui với công việc không giống ai để mong giết chết nỗi buồn xa xứ.

***

Buổi chiều áp lễ Giáng Sinh đã gần 5 giờ, ‘shopping centre’ sắp đóng cửa cho nhân viên  sẽ lần lượt vào gặp viên quản đốc để nhận ‘cheque’ tiền lương, một hộp ‘chocolate’ làm quà Giáng Sinh và câu chúc “Merry Christmas!”

Ông thợ chụp hình đang dẹp đèn chớp, xếp chân chống máy chụp hình để chuẩn bị ra về thì họ xuất hiện. Đó là hai cha con người Việt, nói tiếng Việt, vốn đơn âm, trầm bổng, ríu rít như chim hót. Người cha là một thanh niên áng chừng hơn 30 tuổi, cỡ tuổi tôi, da ngăm ngăm đen, mặc chiếc áo trắng tay dài, dù đang mùa hè nóng bức, bỏ vào chiếc quần tây màu tro xám. Có lẽ ông này mới đặt chân đến đây chưa được bao lâu để có thể ăn nhiều bơ sữa Úc, thân hình mới tạo ra một lớp mỡ cần thiết để chống lại cơn lạnh khắc nghiệt mùa đông xứ Úc. Đôi giày ông mang, ngay cả quần áo ông mặc, chắc có lẽ xin ở hội từ thiện nào đó nên giày giống giày ‘Sạc-Lô’, quần áo thì rộng thùng thình so với thân hình còm cõi của người dân Việt Nam nhiệt đới mình vốn dĩ đã nhỏ con.

Riêng cháu gái chừng sáu, bảy tuổi, mặc chiếc đầm trắng tương đối đắt tiền, vừa chiến! Ông này thương con dữ he!. Cha mặc đồ lình xình. Con mặc đồ xịn.

Tóc cháu đen, dày, thẳng đuột, dài chấm tới bả vai. Trên đầu là miếng ‘mousse’ màu xanh lá, cắt tua tủa, giả làm những nhánh sừng của con tuần lộc. Mắt cháu mí lót như những người Á Châu khác, tròng mắt đen, tròn như hạt nhãn, lấp lánh dưới ánh đèn điện trông như có sao sa.

Khi thấy tôi, Santa Claus, và ông thợ chụp hình, mắt cháu ánh lên một nét mừng vui. “Ba ơi! Ông già Noel kìa!” “Chào ông. Merry Christmas! Ông có muốn cho cháu chụp hình kỷ niệm Giáng Sinh không?” Ông có vẽ ngạc nhiên khi nghe tôi nói tiếng Việt, hơi lưỡng lự, bối rối nhìn con, rồi móc bóp ra, kiểm lại tiền. Chỉ lèo tèo vài tờ 5 đô và những đô tiền cắc.

Nhưng khi nhìn nét mặt ngây thơ, thánh thiện, đáng yêu của cháu nhỏ tôi nói “Xin ông đừng từ chối; có lẽ ông và cháu đây là người khách cuối cùng của chúng tôi mùa Giáng Sinh năm nay nên tôi sẽ nói với ông thợ chụp hình người Úc chụp cho cháu một tấm hình với ông già Noel miễn phí!”

Khi cháu gái đứng cạnh tôi để chụp hình, tôi thấy trong mắt cháu một vì sao sáng lung linh niềm hy vọng. Vì sao đó hình như một lần tôi đã thấy trong hang đá Bethlehem của mùa Giáng Sinh đoàn tụ ở quê nhà trước năm 1975. Vì sao đó một lần tôi đã thấy khi đang tuyệt vọng trong đêm biển Đông, đêm mênh mông. Có vì sao lung linh dẫn đường cho tôi tới bờ bến được bình an. Nhưng cũng có người đi mà không bao giờ tới. Vợ chồng, mẹ con, chết chóc, chia lìa, phân tán. Họ bỏ mình vì đắm thuyền, vì khát, vì đói, vì cướp biển Thái Lan. Hành trình biển Đông đầy nước mắt.

Tôi, Santa Claus, nhìn cháu nhỏ, hỏi: “Cháu có ước gì không?” “Ông ơi! Con không ước đồ chơi gì hết. Ba con nói: mẹ con lạc trên biển Đông đã bao năm mà chưa tìm được đường về. Ông có thể tìm ra mẹ, rồi dắt mẹ về với con được không? Con muốn mẹ.”

Tôi hoàn toàn bất ngờ, bối rối không biết phải trả lời sao bèn ngước mắt nhìn ba cháu, cầu cứu. Tôi thấy mắt ông rưng rưng đầy ngấn lệ.

đoàn xuân thu
Melbourne – Australia