Muốn Có Con Khỏe Mạnh

Bác sĩ Phan Giang Sang

(trích TUYỂN TẬP PHAN GIANG SANG III – Y HỌC VÀ ĐỜI SỐNG 2016)

Bất cứ cập vợ chồng nào mà thương yêu nhau chân thật, nồng nàn, đầm ấm, đầy mộng tưởng, thì lúc nào cũng hăm hở muốn tạo ra tác phẩm của cuộc tình duyên êm ấm lứa đôi đầu đời: Sanh con đầu lòng.

Có con cho vui cửa vui nhà, để bế bồng, hôn hít, mà cũng là sợi dây ràng buộc đôi bên, không rời xa nhau được, vì trách nhiệm làm cha làm mẹ. Bởi nhà không con, nó vắng vẻ, lạnh lẽo không có sự sống.

Nhà không con cũng là gia đình bất hạnh, vì không có con cái nối dòng dõi, nhang khói tông đường, sau khi qua đời. Nhưng nếu có con mà èo uột, bịnh hoạn, khóc la tối ngày cũng khổ. Thà không con cái còn sướng hơn. Cho nên ai ai cũng muốn có con, nhưng phải làm sao tạo cho chúng không những khôn ngoan, mà còn khỏe mạnh nữa mới được.

Muốn được vậy, cần phải có rất nhiều điều kiện thuận lợi mới được. Nếu không có phải tạo ra những điều kiện thuận lợi để thế vào các khuyết điểm mới thôi. Những điều kiện đó không gì hơn là tuổi tác. Ngoài ra hai bên nam nữ cần có đầy đủ điều kiện về sức khỏe, tiền tài, địa vị và xã hội cho phép. Bởi vì trong thời buổi kim tiền này, không thể nói một câu vô trách nhiệm như ngày xưa: ‘Trời sanh voi, sanh cỏ’. Con sanh ra là phải nuôi dưỡng, dạy dỗ chớ không được bỏ bê.

 Tuổi tác

Gần đây ở Úc hay các nước văn minh, tinh dịch đàn ông chứa rất ít tinh trùng. Như vậy việc hiếm muộn (infertility, vô sinh) cũng rất nhiều. Còn thanh thiếu niên ngày nay (thế hệ X vàY) lại có xu hướng thành lập gia đình trễ, chớ không giống như bên nhà, trai gái đôi tám là dựng vợ gả chồng. Như vậy không tốt, vì phụ nữ tuổi dưới hai mươi chưa đủ kinh nghiệm để làm mẹ. Hơn nữa ở quê nhà, còn có cha mẹ đôi bên, hàng xóm qua lại giúp đỡ. Còn ở đây chỉ có hai vợ chồng son trẻ vừa lo làm việc kiếm cơm manh áo, vừa chăm sóc con cái. Thật là chật vật khó khăn trăm chiều. 

 Ðàn ông càng già, tinh trùng càng ít, tuy nhiên có một số người dầu già tới 70-80 tuổi, họ vẫn còn sinh lực để có con, như tỉ phú R. Murdoch. Nếu tinh trùng không đủ, cần phải tăng lực, bồi bổ bằng thuốc mới ra Menevit. Còn cu tí chỉ 6 giờ, thì có thuốc trợ lực tha hồ mà dùng.

 Còn phụ nữ càng trẻ càng sung sức, rất nhạy về việc sanh con đẻ cái, nhứt là khoảng từ 18 tới dướỉ 35. Theo GS Michael Chapman, chuyên khoa về IVF, sau 35 tuổi đường sinh sản giảm dần. Chỉ có 20% có thể thụ thai tự nhiên. Còn tuổi ở độ 40’s chỉ có 5% mà thôi. Ðến khi hết kinh kỳ khoảng 48-54 thì họ không thể nào có con, ngoại trừ dùng phương pháp nhờ người mang thai hộ (sagregation).

 Ở xã hội Tây phương này, thanh niên nam nữ, mãi lo công danh sự nghiệp, nên họ tránh lập gia đình sớm, mà có lập đi nữa họ cũng đình hoãn việc có con. Bởi vì họ rất sợ có con sớm, làm trễ nải việc học hành, công danh sự nghiệp. Họ cho: ‘con là nợ, vợ là hoang gia’. Cho nên có một số  thanh niên chỉ gá nghĩa ‘vợ chồng’ thôi. Họ chỉ ăn ở như đôi bạn.

 Chính vì vậy, họ rất chểnh mảng đường sanh con đẻ cái, đến khi thành đạt công danh sự nghiệp, thì nghĩ lại quá muộn màng. Nhứt là phụ nữ lúc trên dưới 35 tuổi, việc có con rất khó khăn và hiếm muộn. Nhiều khi gần như cầu tự, lắm lúc cần phải nhờ tới các kỹ thuật sanh đẻ (assisted reproductive technology ART) như: phương pháp cấy tinh trùng vào tử cung, tinh trùng đông lạnh, hay dự trữ trong ngân hàng (insemination); chích thuốc cho trứng rụng sớm (ovulation induction tức chích Clomiphen acetate (selected oestrogen receptor modulator: SERM),cấy tinh trùng vào noãn (trứng) (intracytoplasmic sperm injection), hay thụ tinh nhân tạo (in vitro fertilisation IVF). Phương pháp IVF cải tạo mới (2015) giúp cho thành công nhanh hơn xưa là Augment, gia tăng, nanoscale biophotonic (U. Adelaide) của Dr Hannah Brown.

 Vào tháng Bảy 2016, lần đầu tiên có bà cụ 63 tuổi thành công, mổ bắt con lúc 34 tuần, nhờ trứng và tinh trùng hiến tặng tại Melbourne. Thông thường trên 45 tuổi rất khó mà thành công, còn sau hết kinh thì quá là hiếm! Khoa học thần kỳ!

Cũng chính vì ý tưởng ỷ lại đó, bắt quá thì mình nhờ các kỹ năng tối tân (ART) này là xong. Thật ra không phải dễ dàng như họ tưởng. Nhiều người hết tiền của vẫn không thành công lắm, vì càng luống tuổi tỉ lệ thụ thai càng ít. Cũng may là chính phủ trước chỉ tài trợ, giúp đỡ cho một lần đầu thôi, bây giờ cho thử thêm lần thứ hai nữa. Có thành công đi nữa, lắm lúc lại sanh đôi.

Nếu không thành công đành phải nghĩ tới việc xin con nuôi. Chánh phủ vừa sửa đổi luật xin con nuôi ngoại quốc được dễ dàng hơn xưa.

 Chánh phủ cũng vừa có ý định cho phép lựa giống, tức trai hay gái theo ý muốn. Với phương pháp ART, rất dễ dàng lựa tinh trùng nam bự, đầu to chết sớm, còn nữ nhỏ sống dai. Tinh trùng nam thích hợp với môi trường kềm (alkali), còn tinh trùng nữ thích sống trong môi trường acid.

 Theo các khoa học gia Viện Nghiên cứu Murdoch Chidren’s Research Institute mới đây (20/2/2014) thì 656 bà mẹ sanh con theo ART, mà 567 đứa bây giờ tuổi từ 18-29, so sánh với 549 đứa con của 868 bà mẹ mang thai tự nhiên: kết quả cho thấy tỉ lệ về bịnh tật, tăng trưởng, khôn lớn gần như nhau. Tuy nhiên các bà mẹ ART cho biết, con họ vào bịnh viện nhiều lần hơn trẻ mang thai tự nhiên. Vì chúng thường bị ruột thòng, hòn dái không chạy xuống bìu dái (phải giải phẫu đem xuống bìu dái), hòn dái xoắn (phải giải phẫu), bìudái có nước, sưng thịt dư trong cổ họng, phải giải phẫu răng hàm. Về bịnh phổi, thì họ hay bị suyễn.

 Theo nhà tiền phong về IVF ở Melbourne, GS John McBain, Giám Ðốc của viện trẻ sinh theo ART, cho chúng mắc bịnh khá nhiều về dị tật bẩm sinh như: sứt môi, dái không thòng xuống, tim và ruột, tỉ lệ khoảng 5 đứa cho 1.000 tức 0.005%.

Cho tới giờ này, trên thế giới có 3.7 triệu, và Úc đã có 150.000 đứa trẻ sinh ra bằng ART.  Ðây là một thành công rực rỡ của ngành sản khoa thế giới trong đó có Úc tiên phong.

 Phụ nữ mà có con vào tuổi trên 35 cũng dễ gặp hư thai, sanh non, sanh khó. Khi có thai dễ bị tiểu đường, thai độc, sanh bằng cách mổ bắt con, sanh thai chết (stillbirth), con chết sau khi sanh ra vân vân và vân vân. Ngoài ra còn dễ bị dị tật bẩm sinh. Cho nên, khi mang thai cần phải thử nước ối hay móc lá nhau để thử (chorionic villus sampling) tìm dị tật bẩm sinh.

 Trẻ sơ sinh yếu kém phải nằm trong lồng dưỡng sinh. Nuôi nấng khó khăn cực khổ. Hơn nữa cha già ưa sanh con gái, con bị dị tật bẩm sinh, nhứt là bịnh vị kỷ.

Vào tháng Bảy 2016, có bà mẹ 63 tuổi thụ thai bằng trứng và tinh trùng hiến tặng, cấy vào tử cung và sanh bằng mổ bắt con lúc 34 tuần.

Sức khỏe của ông cha bà mẹ

 Muốn có con khỏe mạnh, hai vợ chồng phải khỏe mạnh, phải chuẩn bị trước, bằng cách thử máu tìm coi có bịnh gì không, nhứt là phong tình phải chữa trị cho bằng được. Về phần phụ nữ, nếu chưa có kháng thể bịnh sởi Ðức (German measles), phải chích thuốc ngừa. Trong thời gian 3 tháng phải tránh mang thai, nếu lỡ có bầu phải bỏ.

 Ngoài ra còn phải uống folic acid cho nhạy có thai trong ba tháng trước khi thụ thai và ba tháng sau đó. Uống folic acid có cái lợi là trẻ sanh ra không bị đầu to, sống lưng không có khối u. Có nhiều bịnh nhân đau lưng, chụp XR thấy có chút tật bẩm sinh, đốt sống hơi hở một chút, cho nên khó làm việc nặng nhọc.

Còn uống chất sắt thì sau khi sanh trẻ sơ sinh không bị thiếu chất sắt. Trẻ bú sữa bình càng thiếu chất sắt. Lúc có thai mà mẹ hay ăn bậy như cơm cháy khét, nước đá, nấp nồi đất  vân  vân là do thiếu chất sắt. Nhờ vậy trẻ sơ sinh lớn khôn, nhứt là không ăn bậy (peca), tức chúng không ăn giấy, nhai nuốt giấy.

Khi mang thai phải chích bồi thêm mũi ho gà, phong đòn gánh, yết hầu gọi là Boostrix. Cũng có thể, chích cảm cúm vào thời thứ ba của thai kỳ. Ông bố tương lai nên chia sẻ niềm hãnh diện cùng vợ mũi boostrix, để bày tỏ lòng thương yêu vợ con.

Phì mập

 Sức khoẻ của đôi vợ chồng trẻ rất quan trọng, nhứt là nữ giới. Nếu phụ nữ mà BMI>25 mập và nhứt là BMI>30 phì phò thì xác suất sanh sản càng thấp. Phì mập gây xáo trộn quân bình kích thích tố, làm trứng rụng không điều hòa, kinh kỳ không đều, nên việc thụ tinh rất khó. Mà có thụ tinh đi nữa, con sinh ra to lớn, khó sanh, và yếu kém. Nhiều khi phải mổ bắt con. Việc nuôi dưỡng cũng rất khó khăn và tốn kém.

Nếu không con, phải kiểm soát coi bà ta có bịnh đa nang buồng trứng không (polycystic ovary)? Nếu có cần cho uống Diaformin giúp cho dễ thụ thai.

Về phái nam cũng vậy, nếu chỉ mập BMI cao 10k thôi, việc có con cũng giảm đi hết 10%. Họ cũng có vấn đề về ED, do kích thích tố xáo trộn. Cần phải thử GnRH và tinh trùng. Ngoài ra, người mập hay bị hiếm muộn vì mỡ ở vùng bụng dưới nhiều, nhứt là bìu dái, làm hâm nóng lên cho nên tinh trùng sống không nổi.

Dinh dưỡng

Bà bầu có thể ăn uống như thường, có thể uống sữa nhiều thêm một chút cho thai tăng trưởng và không mất Calcium làm vọp bẻ. Ăn nhiều đồ bổ nhứt là đồ biển có iodine, mỡ cá có omega-3 cho trí khôn của thai nhi. Nhớ không được ăn thái quá nhứt là đường, kẹo, bánh ngọt, chè, cơm, làm béo mập, dễ bị tiểu đường, con to sanh khó.

Bà bầu cần ăn nhiều rau cải, đậu tươi, trái cây cho đừng bị bón, bởi khi có thai thường hay bị bón. Bởi vì chất progesteron tăng làm ruột giản, bớt co thắt.

Ðừng để bị thiếu dinh dưỡng, rất có hại cho trẻ sơ sinh. Ðể tránh tình trạng đó, bà bầu có thể uống thêm thuốc bổ Elevit.

Thể dục

 Bà bầu có thể tập thêm thể dục, miễn không thái quá hay mạnh bạo, không được chạy nhảy.  Chỉ có đi bộ bình thường, dưới ánh nắng càng tốt. Bơi lội trong mấy tháng đầu cũng được. Tránh bị té hay va chạm vào bụng vật cứng.

Rượu

Tuyệt đối bà bầu phải kiêng cữ rượu, vì nó làm hại tâm thần và trí não trẻ thơ. Bất cứ rượu quí, bổ (rượu chát đỏ con mèo Dubonet) nào cũng tác hại tới thai nhi, nó làm hư thai, sanh non mà thôi, nó cũng làm hạ IQ, vì nó hư hại DNA tế bào não. Chỉ một lần bà bầu say đủ làm trí não thai nhi bị hư rồi.

Sau khi sanh bà mẹ cũng phải kiêng cữ rượu nữa, vì rượu sẽ vào máu, rồi vào sữa mẹ cho con bú, rất tai hại.

Cha mà uống rượu như hũ chìm, thì mẹ sanh con đần độn, vì gen DNA của ông đã hư hại rồi. Tâm trí của ông cũng bị thuyên giảm:

• Nhẹ chỉ thuyên giảm chút ít rất khó thấy,
• Nhiều quá đưa tới Wernicke,
• Còn nghiện nặng, sáng ra tay run, nôn ói, thì ‘thầy chạy’ vô phương cứu chữa như Korsakoff.

Cà phê

Cà phê rất nguy hiểm, bà bầu mà uống coffee có thể bị hư thai. Coke, Coca cola, red bull, cũng làm hư thai, sanh non, vì trong các thức uống ngon ngọt đó có chứa chất cà phê. Và cà phê kích thích thần kinh làm bé sẽ quậy phá, năng động.

Thuốc lá

Về việc hút thuốc lá có ảnh hưởng tới thai nghén rất khó hiểu. Nếu phụ nữ hút thuốc lá hay ngửi khói thuốc phải lâu lắm mới thụ tinh. Ðàn ông hút thuốc dễ đưa tới tai hại cho DNA của tinh trùng. Nó cũng kéo dài lâu lắm họ mới có con. 

Nếu bỏ hút thuốc họ lại dễ thụ thai. 

Thuốc lá cũng gây tai hại cho DNA, làm sanh non, thiếu ký, dị tật và kinh kỳ sẽ hết sớm. Trong thời gian sơ sinh, cha mẹ nên kiêng cữ hay bỏ hút thuốc, nếu không trẻ dễ bị bịnh phổi, viêm cuống phổi nhứt là suyễn.  

Ngoài ra thuốc lá còn gây ra những cái chết bất ngờ khi em bé ngũ gọi là sudden infant death (SID).

Tình dục

Bà bầu có được ăn nằm với chồng không?

Theo quan niệm xưa, bà bầu bị kiêng cữ 3 tháng sau khi cấn thai và 3 tháng trước khi sanh. Rồi lại ba tháng sau khi sanh! Thật ra không cần cấm đoán thái quá như vậy đâu, vì bào thai được bảo vệ rất kỹ trong cái bọc, cái tử cung. Chỉ cần ăn ở nhẹ nhàng là được. Miễn là bà bầu ưng thuận mới được, chớ đừng ép buộc, uy hiếp, hay ham muốn và hăng hái thái quá rất có hại.

Thuốc men, độc chất

Phụ nữ mang thai hay cho con bú phải cẩn thận khi dùng thuốc, dù là thuốc trị bịnh như trụ sinh. Nên cho bác sĩ biết mình có thai để tránh.

• Thuốc trụ sinh như: Tetramycin, doryx làm vàng răng, hại xương
• Chloramphenicol làm vàng răng, nhứt là aplastic anaemia, có thể gây ung thư bạch cầu.
• Thuốc chống ói, Thaledomine gây dị tật bẩm sinh. Thaledomine đã đình chỉ gần 50 năm nay, và tới năm 2014 hãng thuốc mới chịu bồi thường cho các nạn nhân Úc.
• Các loại thuốc tâm thần, thuốc ngủ nên hạn chế.
• Thuốc thần kinh nhứt là Dilantin làm sứt môi.
• Thuốc xì ke ma tuý, cần sa, tân dược như ice, ecstasy.

Khám thai

Việc khám thai định kỳ là bắt buộc, không được trể hẹn. Ðừng có khinh thường, cho nó vô bổ chỉ làm mất thời giờ, ở nhà làm thêm còn có tiền nhiều! Xin đừng có ý nghĩ sai lầm này rất tai hại, vì có khám thai mới phát hiện bịnh tình của thai phụ như lên máu, tiểu đường, đau tim để trị kịp thời, tránh những biến chứng tai hại, chết mẹ lẫn con. Hơn nữa khám thai có thể phát hiện bịnh tật thai nhi mà mổ cho thai nhi từ trong tử cung để chữa trị trước khi sanh ra như: tim, thận vân vân. Tốt nhứt nên nhờ Bs sản khoa theo dõi cho tới khi sanh xong.

Dinh dưỡng cho trẻ con

Bú sữa mẹ              

Cho con bú sữa mẹ là một nghĩa cử cao đẹp của các bà mẹ. Cái cử chỉ ôm con vào lòng một cách trìu mến, nâng niu, ù ơ hát ru con, còn chìa vú cho con bú, như hết lòng chia sẻ, như truyền cho con thơ hết sinh lực của mình mà không hối tiếc! Ðây là hình ảnh của tình cảm thiêng liêng tuyệt vời giữa hai mẹ con! Nó gây ấn tượng tốt trong mối tình cảm sâu đậm mẫu tử sau nầy. Thật là cao cả không gì sánh được!

Sữa mẹ làm tăng trí khôn, IQ của con cao hơn trẻ bú sữa bình. Nhớ đừng bỏ lỡ sữa của hai tuần đầu, vì sữa nầy gọi là sữa non, nó chứa rất nhiều kháng thể chống lại bịnh tật mà nó phải đương đầu trong ba tháng đầu đời. Có nhiều sản phụ cho họ có ít sữa, hay không có sữa cho con bú ngay từ nhà bảo sanh. Thật là đáng tiếc, thực ra là sau khi sanh, thế nào họ cũng bị đau vết thương khi sanh hoa nở nhụy. Mấy cô y tá hay cho uống Panadol cho hết đau, làm mất sữa? Ráng chịu đau, đừng uống panadol để có sữa cho con bú, để chống bịnh tật và khôn lên thêm một chút IQ

Ráng đừng dứt sữa sớm, ít nhất là sáu tháng, tốt nhứt phải tới một năm. Tại sao vậy, vì trong sữa mẹ có nhiều chất sắt để sau khi dứt sữa, bé không bị thiếu chất sắt. Trẻ thiếu chất sắt, sẽ èo uột, không khôn lớn và hay ăn bậy (pica) nhứt là ăn giấy. Phải đến nhờ bác sĩ chữa trị.

Có nhiều bà mẹ nghe lời người nầy người nọ cho con bú lung tung sữa, rất nguy hại cho sức khỏe trẻ con. Nên nhớ sữa mẹ là tốt nhứt. Ráng giữ cho tới lúc con trẻ được 12 tháng mới dứt sữa.

Chích ngừa

Vì sữa mẹ có chứa kháng thể tạm thời trong ba tháng, nên trẻ sơ sinh cần được chích ngừa đầy đủ theo chương trình chích ngừa trước đó. Nếu chậm trể không tốt. Trẻ sơ sinh thiếu tháng cũng phải chích. Chích ngừa là giúp cơ thể của trẻ con tạo ra kháng thể để chống lại bịnh tật từ ngoài xâm nhập vào cơ thể. Phải chích cho đầy đủ theo lịch trình của chính phủ cho con trẻ khỏe mạnh, học hành tiến bộ,mà còn được tiền tài trợ học phí mẫu giáo.

Ở các nước Tây phương bịnh sốt tê liệt đã bị diệt mất, chỉ còn một số nước nghèo mới có như Pakistan, Việt Nam và vân vân. Còn nữa hiện nay, bịnh sởi đang hoành ở Việt Nam, và đã có trên 137 trẻ thơ mất mạng rồi. Xin các bậc cha mẹ hãy cho con chích ngừa đầy đủ theo chương trình của quốc gia mình cho con trẻ nhờ.

Muốn cho cháu có nhiều sức khỏe lớn khôn, xin ông bà nội, ngoại cũng phải chích mũi Boostrix, nếu không chích sẽ không được bế bồng, hun hít cháu thì đừng có than là dâu rể nó khó.

Ðồ ăn thức uống

Dầu trẻ con được nuôi nấng và dạy dỗ kỹ lưỡng, cũng chưa phải là đủ. Mà chúng phải được cho ăn uống đầy đủ, tất cả các loại thực phẩm thịt bò, thịt heo, thịt gà vịt; cá, tôm, cua, sò ốc, rau cải, trái cây, đậu đủ loại, ngoại trừ khi bị dị ứng. Ăn uống đủ các loại thực phẩm, để tránh bị thiếu dinh dưỡng thuần chất, có thể một vi sinh tố, một khoáng chất nào đó không biết, làm trẻ con phát triển không cân bằng, nhiều khi gây bịnh hoạn rất tai hại.Chẳng hạn như:

• Thiếu Vitamin C, sẽ bị Scurvy. Nó rất cần thiết cho sự thành hình của chất collagen. Nếu thiếu nó dễ bị chảy máu, vết thương khó lành, nhiều khi chảy máu dưới da, khớp xương, răng hàm. Chỉ cần cho uống nước cam, chanh là hết. Nên nhớ là uống sữa bò dễ thiếu sinh tố C. Nó rất cần thiết để đề kháng bịnh tật, vì nó có tác dụng giúp tăng cho hệ miễn nhiễm mạnh thêm lên.
• Ở đây không thấy bịnh kỳ lạ là Beri beri, do thiếu B1. Bà mẹ ốm nghén bị hành ói mửa không ăn uống đầy đủ, làm bị thiếu ăn, vì ăn cơm gạo trắng đã bào mất chất cám. Bị bịnh này có thể làm hư não và tủy sống, dây thần kinh ngoại biên, nên có cảm giác nóng, tê và phù thũng chân.

Trẻ bú sữa mẹ sẽ có triệu chứng bẵng hẵng, cự nự, quơ tay chân, la khóc, đau bụng, ọc sữa. Trong trường hợp nặng, làm tim đập nhanh như tiếng ngựa chạy (ngựa phi đường xa, gallop rhythm). Bịnh này gọi là cardiac Beri beri. 

Trẻ sơ sinh cũng có thể bị do chuyển hoá sai lầm, hấp thụ B1 không được, làm thiếu nó. Muốn biết đúng là thiếu B1, phải gõ thử phản xạ đầu gối và nhượng chân (reflex achillian) em bé và bà mẹ, sẽ thấy không cử động. 

Ðiều trị: phải cho bà mẹ uống B1.

• Cho bú nhiều lần, một ngày 6 lần. Bình thường tiểu 6 lần một ngày. Không cần cho uống thêm nước trà, vì nó kích thích làm em bé quậy thêm. Nóng tiểu ít, lạnh tiểu nhiều hơn. Bình thường ít khóc, nếu khóc la phải coi chừng bị nhiễm trùng.
• Nên cho uống nhiều sữa và cho trẻ con phơi nắng một chút, hay ra công viên nô đùa ngoài nắng để có vitamin D, giúp hấp thụ muối calci, cho xương cứng cáp khỏe mạnh, tăng trưởng mau chóng làm cao lớn, khỏe mạnh, đồng thời tránh được bịnh còi xương (rickets). Bình thường thấy khi trẻ con đứng và đi từ lúc 10-14 tháng. Trong bịnh rickets trẻ làm biếng hay khóc khi đứng lên vì bị đau đớn khớp xương. Phải nhờ Bs xem và hướng dẫn, chớ để từ 2-4 tuổi, làm xương mềm và xương cong, làm lồng ngực biến dạng và hũng sâu, chân cong yếu, không cao, không đẹp.

Muốn trị bịnh nầy, chỉ có cho trẻ chơi ngoài nắng sẽ hết. Chánh phủ vừa công bố sẽ mở nhiều công viên cho thiếu nhi chơi đùa ngoài trời. Cho chúng chạy, nhảy, nhảy dây… Nếu có phương tiện, mua trampling cho nhảy để cứng xương mau cao lớn.

• Khi đi học nên cho mang theo bình nước thường, hay nước trái cây như cam hoặc các loại khác. Tuyệt đối không nên cho uống nước Coca cola, cacao vì nó có đường làm hư răng, mập, tiểu đường và nhứt là chất cà phê kích thích thần kinh, làm trẻ con năng động, và bạo động. Rất nguy hiểm và tai hại không tốt cho chúng.
• Trẻ con thích ăn đồ ăn như McDonald, KFC vân vân. Các món này rất ngon, hạp khẩu vị trẻ con, nhưng có nhiều muối, nhứt là mỡ dầu làm béo mập rất tai hại cho sức khỏe con trẻ. Muối làm trữ nước, đưa tới lên máu và mập. Chỉ cho ăn đồ ăn thức uống lành mạnh, không đường, không mặn cho quen, để tránh bịnh tiểu đường, cao huyết áp và bịnh tim mạch, rất tai hại cho sức khỏe.
• Nên cho ăn nhiều rau cải tươi, sà lách, đậu đủa, đậu xanh, đậu trắng, broccoli vân và vân… Chủ yếu là có sợi, tốt cho đường tiêu hóa, giúp cho khỏi bị táo bón: như cam, chuối, đu đủ, bí rợ (bí đỏ). Các thứ khác rất tốt như tomatoes, potatoes, carrot, broccoli. Trái cây như nho, dâu, blue berries, cranberries, mangoes, apricots, apples, cam, quít… Ngoài ra cũng cần ăn hột gà, vì nó mang lại các chất bổ dưỡng như proteins và vitamins rất nhiều và cần thiết cho sự phát triển trí năng và cơ thể của trẻ thơ.
• Thịt tươi như thịt bò và thịt heo nạc, thịt gà và vịt bỏ da. Còn đồ biển như tôm cua, cá đủ loại, tốt nhứt là cá hồi.
• Con cái còn nhỏ cữ không cho uống trà, café, chocolate, nhưng lớn lên cũng nên cho chúng uống chút đỉnh để giúp trí tuệ học hành, phát huy sáng kiến.. .
• Cho ăn các món có dầu mỡ đa không bảo hòa (polyunsaturated oil) như: dầu ô liu, dầu hoa hướng dương, tránh mỡ động vật (saturated oil), da gà, da vịt nhứt là da heo và đồ lòng, làm lên cholesterol và phì mập. Nhứt là đừng có ép chúng ăn quá no, không tiêu lại đau bụng. Tốt nhứt là cho ăn uống đồ ăn có nhiều antioxidants. Cuối cùng vẫn phải có cho ăn yogurt để giúp dễ đi tiêu mà còn làm sạch ruột rất tốt.

Tâm thần 

• Song song với sự phát triển về thể chất, cơ thể thay hình đổi dạng huyền bí thể chất của tuổi dậy thì, sẽ có sự phát triển kế tiếp về tâm linh, cảm xúc, nội tâm. Ðây là thời kỳ phát triển cực kỳ quan trọng trong đời sống tâm linh và thể chất của chúng. Phải giúp đỡ cho chúng điều hay lẽ phải, tránh những điều không tốt, để chúng trở nên người hữu dụng và có trách nhiệm trong tương lai.
• Muốn vậy cũng nên theo dõi chặt chẽ mọi hành vi và hoạt động của chúng, bằng cách chơi thân, hỏi han mỗi ngày, để tìm hiểu nội tâm của chúng. Phát hiện điều gì sai trái phải tìm cách chỉ dạy, hướng dẫn, phân biệt phải trái. Nếu không làm vậy, chúng cho mình lơ là không thương yêu chúng, nhứt là bỏ rơi chúng mà chỉ chạy theo tiền tài thôi.
• Làm chúng tìm bạn bè để trúc bầu tâm sự, bạn tốt không nói gì, gặp bạn xấu dễ bị hư hỏng, rất tai hại.
• Nhứt là cha mẹ cũng phải làm gương cho chúng. Cha mẹ uống rượu hay hút thuốc thì khó mà rầy la chúng. Cha mẹ gây gỗ, bạo hành với nhau là tấm gương xấu cho chúng, chúng sẽ không tôn kính cũng khó mà dạy bảo chúng được. Nhiều khi bạo hành gây chấn thương tâm lý, một dấu ấn không tốt, làm chúng hoảng sợ. Có khi tinh thần hoảng loạn, làm mất ăn mất ngủ, ốm o, học hành không kết quả, càng ngày càng tệ. Lớn lên chúng sẽ trở thành kẻ bạo hành không tốt.
• Cũng đừng la rầy, nạt nộ, nhứt là đánh hay ký đầu chúng, mà phải chơi với chúng, thương yêu âu yếm chúng mỗi khi đi làm về. Chúng cần tình thương gần gũi mới dễ dạy.Nếu bị bạo hành lớn lên chúng sẽ bạo hành còn ác độc hơn cha mẹ.
• Ở tuổi teen, chúng hay có ý chống đối, tư tưởng kỳ lạ, tâm thần thay đổi. Chúng thường hay bị lo âu sầu muộn, hay than mất ngủ, không tập trung và thường hay xa lánh mọi người, rút lui vô phòng riêng. Có khi còn nghe tiếng nói. Ðây là tình trạng nặng, nặng hơn nữa sẽ đưa tới có ý định tự tử hay tự tử.Cha mẹ phải phát hiện sớm đưa đi cho BS GĐ khám và chuyển tới các nhà tâm lý hướngdẫn, hay tâm thần (psychiatrist) để điều trị.

Mập

Phải gìn giữ cho trẻ con đừng bị phì mập, bằng cách tránh ngồi một chỗ chơi game, chat. Khuyên chúng năng luyện tập thể thao thể dục. Phì mập làm thân thể không cân đối, mất thẩm mỹ. Mập dễ đưa tới:

• Sẽ có thân hình không đẹp, mất tự tin, tự trọng. Mập cử động, đi đứng chậm chạp không theo kịp bạn bè, dễ bị mặc cảm thua thiệt.
• Mập sẽ làm gan to lớn và đưa tới gan đóng mỡ (Non alcoholic fatty liver). Rất tai hại nhứt là chuyển hóa thành chai gan (cirrhosis).
• Tim: thành mạch đóng cholesterol và triglycerides làm mất tính đàn hồi, co giãn, trở nên cứng dễ bị tai biến mạch máu não (stroke)
• Trí não: Thanh thiếu niên mập dễ bị trầm cảm, mất tự tin và mắc cỡ.

Tóm lại, hiện nay ai ai cũng chú trọng vào dinh dưỡng, thể chất và thể thao, cho tráng kiện và thân thể cường tráng để sống lâu và khỏe. Dinh dưỡng và thể thao được coi như penicillicin của đời sống mới. Phải hướng dẫn con trẻ vào con đường chính đạo đó cho đến lúc trưởng thành. Cho con ăn những đồ ăn lành mạnh, bổ dưỡng tâm trí, khôn ngoan như cá salmon, cá thu, đồ biển, rau cải tươi, theo mùa. Trái cây có nhiều sinh tố, nhứt là omega-3. Cũng cần ăn thêm mỗi ngày một nắm đủ thứ đậu.

Nhưng sau 18 tuổi chúng vào Ðại học, lại theo bè bạn, sanh ra rượu chè hút sách, nhưng lúc nào cũng kềm đừng cho phì mập. Phải tuyệt đối không được hút thuốc, uống rượu, mà phải ăn kiêng đồ ăn ít dầu mỡ cho đừng phì mập. Bớt ăn thịt, không ăn đồ lòng, mà ăn nhiều cá, nhứt là rau cải tươi.

Hãy cố gắn gìn giữ cho cho con trẻ ăn uống lành mạnh, không mặn, không ngọt, không béo, để giúp trẻ con luôn luôn khỏe mạnh, không bịnh tật, học hành tiến bộ là niềm vui của ông cha bà mẹ.

Muốn chắc chắn, lúc còn là thanh niên 25-30 tuổi nên trữ tinh trùng và noãn ở ngân hàng, để dành sau này cần lấy ra dùng, là hữu hiệu nhứt. Không sợ mất giống và bịnh tật.

Hy vọng quý vị sẽ thành công trong việc nuôi dưỡng con cái, trở nên người khỏe mạnh và hữu dụng cho tương lai của chúng.