Hình Petrus Ký – Trường Petrus Ký

Sưu tập: Võ Phi Hùng

Lời giới thiệu

Qua số báo Lục Tỉnh Tân Văn số 2535 ra ngày 28 tháng Giêng năm 1927, dưới bài báo “Hình Petrus Ký – Trường Petrus Ký” do ông chủ nhiệm Lâm Văn Ngọ viết, có tường thuật việc dựng tượng ông Trương Vĩnh Ký toàn thân (trước năm 1975 ở gần nhà thờ Đức Bà, Sài Gòn).  Trong bài còn đề cập đến việc xin người Pháp đổi tên trường Chợ Đủi thành trường Petrus Ký để vinh danh nhà học giả Nam Kỳ này, và đã được chấp thuận.  Chi tiết này có lẽ ít được người biết đến, nên xin được phổ biến lại đây.

Võ phi Hùng (PK 1967-1974)

Mồng Một Tết Quý Mão, 22-1-2023

Hình Petrus Ký – Trường Petrus Ký

“Về vụ dựng hình ông Petrus Ký, tệ báo đã có rải thuật rõ ràng công viêc của hội tán thành, mà lắm người quen biết, vì không xem báo, thấy trụ đá có đề chữ dựng rồi đó ngở vậy là xong, nghĩ cho hội làm chuyện lôi thôi phờ phỉnh, có đến cật hỏi tệ báo mấy lần.  Vậy nên tôi nhơn dịp này để thuật một lần nữa cho đồng bang tường lãm.

Trụ đá dựng trước đó là chơn hình: còn hình thợ làm xong song chưa gởi qua, vì thợ có ý muốn khoe nghề mình và khoe danh ông Petrus Ký cho người Paris biết mặt, nên xin phép hội cho để hình ngài lại ba tháng chưng để tại nhà mỹ nghệ Paris.  Rồi ba tháng, hình mới gởi sang, thì tính chắc, có thể nào, cũng nội tháng Septembre 1927 có hình ngài gởi đến.  Vậy thì cuộc dựng hình ngài nội trong năm 1927 nầy là xong.

Ngoài cuộc dựng hình, bản hội nghĩ chưa lấy chi làm đủ nên có đứng xin quan trên lấy tên ngài mà đặc hiệu trường để gương hậu thế.  Quan trên cũng vui lòng phê y, nên lấy tên ngài mà đặc hiệu trường sơ học.

Trường sơ học cầu quan bấy lâu kêu là trường sơ học Chợ Đủi, nay đổi hiệu lại trường Petrus Ký.  Thật rất vinh diệu rất xứng đáng.  Tưởng ai là người An Nam nghe đến chẳng vui lòng, chẳng cãm ân Chánh phủ Nam kỳ không phụ người quá vãng.

Luôn đây, tôi xin trích lục bài

Tiểu sử Trương Vĩnh Ký

trong tạp chí “Rạng Đông”số 1 để đồng bang xem cho tường tất.

LÂM VĂN NGỌ”