Phổ biến Tạp chí PHỔ THÔNG
Võ Phi Hùng
Sau gần một năm làm việc ròng rã, cuối tuần qua tôi đã chụp xong lại nguyên bộ mới của bán nguyệt san Phổ Thông (từ số 1 ngày 1-11-1958, đến số 270, ngày 1-7-1971) mượn được từ đại học Cornell và hôm nay đã được thầy Huỳnh Chiếu Đẳng phổ biến trên trang mạng Kho Chưá Sách Xưa.
http://ndclnh-mytho-usa.org/Pho%20Thong%20Tap%20Chi.htm
Xin ghi nhận nơi đây – công đầu cuả nhà văn Trần Hoài Thư trong việc chụp lại và phổ biến một số báo Phổ Thông trên trang Blog cuả ông. Ông đã dùng Flip book (có luôn nhạc đệm) để giới thiệu các số báo. Rất tiếc là ông chỉ chọn một ít số báo, và những bản chụp lại không rõ nét cũng như tốn nhiều phần mềm để lưu giữ. Do đó, tôi đã làm lại từ đầu dầu tốn công và mệt sức để chụp lại từng trang báo từ bản gốc ở thư viện. Đây là việc làm tự nguyện, lại phải bỏ thêm tiền túi để trả tiền bảo hiểm cho thư viện gởi sách báo. Ước mong sao là để lưu giữ và phổ biến trên mạng các trang sách báo này để mọi người có thể tự do vào đọc và học hỏi, để những công trình tâm trí của người xưa không bị hủy diệt, đốt bỏ hay ngăn cấm từ bất cứ cá nhân, hay đảng phái nào áp đặt lên.
Trở lại từ đầu, tôi có duyên đọc được tờ báo Phổ Thông lúc mới học lớp Thất, Lục, và khám phá ra truyện dài Tuấn chàng trai nước Việt. Nên sau đó đã mua lại từng số báo cũ Phổ Thông với giá 10 đồng một quyển, chỉ để say mê đọc cho hết bộ trước khi nó được in thành sách. Nay xem lại số đầu tiên mới biết đây là bộ mới, và bộ cũ được một độc giả cho biết có được 15 số từ năm 1952 đến 1954. Tôi có cố gắng tìm kiếm thêm, nhưng không tìm được dấu tích. Bộ mới tiếp tục ra mắt cho đến khi chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Vỹ bất ngờ ra đi ngày 14-12-1971 trong một tai nạn giao thông ở Mỹ Tho. Nhà thơ mới, nhà văn và nhà báo Nguyễn Vỹ quả là người đa tài đam mê làm báo — trong lúc làm tờ Phổ Thông, ông lại ra báo Dân Ta và Thằng Bờm tờ báo thiếu nhi. Qua (3) số báo Thằng Bờm #86-88, ta được biết thêm tiểu sử cùng những bài viết tưởng niệm ông Nguyễn Vỹ.
Thương thay cho ông đã phải vào tù ra khám vì chống Tây (báo Le Cygne) và luôn cả Nhật (qua 2 quyển sách Kẻ thù là Nhật bản và Cái họa Nhật bản). Việc phổ biến bộ báo Phổ Thông và (3) số báo Thằng Bờm cũng để vinh danh công lao đóng góp cuả ông Nguyễn Vỹ trên văn, thi đàn Việt Nam ở thế kỷ 20.
Trong các số báo Phổ Thông, ngoài bài vở của ông Nguyễn Vỹ như Tuấn chàng trai nước Việt, Văn thi sĩ tiền chiến, Người tù 69, Tao đàn Bạch Nga, v. v… còn có những loạt bài có giá trị khác như Ký giả thuở trước cuả Tế Xuyên, Một đời người cuả Thiếu Sơn, …. Xin mời mọi người cùng đọc và khám phá.
Để đọc thêm, (9) quyển sách của ông Nguyễn Vỹ đã được thư viện quốcgia Pháp (BnF) phổ biến trên mạng.
Võ Phi Hùng
ngày 7-2-2024
Hội Ái Hữu Petrus Trương Vĩnh Ký Úc Châu 