MÙA XUÂN TRONG NHẠC CỦA NGUYỄN VĂN ĐÔNG
Biên soạn: Phan Anh Dũng
Thực hiện: 2015
Nhấn vào link bên dưới để xem hiệu đính tháng sáu 2021 trên Cỏ Thơm Magazine
https://cothommagazine.com/wp/mua-xuan-trong-nhac-cua-nguyen-van-dong/
Chúng ta đã nghe và yêu mến những ca khúc trữ tình của Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, nhất là những tình cảm dành cho người lính Việt Nam Cộng Hòa.
Sau 1975, Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông vẫn tiếp tục sáng tác một số ca khúc đầy tình tự quê hương như: “Trái Tim Việt Nam“- Tuấn Ngọc hát ,
“Nguyện Cầu Trên Bến Ngàn Năm” – Thanh Tuyền hát... và dù trong hoàn cảnh khó khăn, Ông vẫn âm thầm sáng tác và trải bày tâm sự với thính giả qua
“Núi và Gió” – Tâm Hảo hát ,
“Vô Thường” – Giao Linh & Đức Minh song ca …
Một số thân hữu yêu nhạc ngạc nhiên vì thấy qua thời gian, Ông vẫn sáng tác với những ca khúc đầy ý tình lãng mạn nồng nàn như: “Nếu Có Em Bên Anh”, “Khúc Xuân Ca”. Riêng tôi yêu quý “Tình Cố Hương”, ca khúc nói lên lòng nhung nhớ quê nhà sâu đậm của người viễn xứ mỗi độ Xuân về.

> Mời quý vị nghe toàn bộ: Nhạc Xuân của Nguyễn Văn Đông
Tình Cố Hương – Tâm Hảo: MP3
Youtube (Bạch Yến Đà Lạt thực hiên)
Dáng Xuân Xưa – Sĩ Phú – Hòa âm & kèn clarinet: Văn Phụng
Phiên Gác Đêm Xuân – Hà Thanh: MP3
Youtube (Liên Như thực hiện)
Nhớ Một Chiều Xuân(tango) – Nhật Trường
Khúc Xuân Ca – Như Ý
Nếu Có Em Bên Anh –Duy Quang
Nhớ Một Chiều Xuân (slow rock) – Tâm Hảo – Hòa âm: Thanh Trang
MP3
Youtube
Mùa Xuân Trong Nhạc của Nguyễn Văn Đông – Cát Linh (RFA) – youtube: Vọng Ngày Xanh thực hiện
>> Bản nhạc Tình Cố Hương (pdf)
>> Bản nhạc Nhớ Một Chiều Xuân – slowrock (pdf)
>> Bản nhạc Nhớ Một Chiều Xuân – tango (pdf)
Một chút lai lịch về bản nhạc “Nhớ Một Chiều Xuân” – (Thy Nga – RFA 2006)
Ngoài tài sáng tác nhạc, Nguyễn Văn Đông còn hát và sử dụng được nhiều nhạc cụ như kèn, trống, mandoline và guitare Hawaiienne. Năm 1957, Nguyễn Văn Đông đi tu nghiệp khóa “Chỉ huy và Tham mưu” tại Hawaii. Trên bãi biển thơ mộng, tiếng đàn Hawaiienne của chàng Trung úy tài hoa 25 tuổi đã làm say mê Gina, một thiếu nữ bản xứ lai Pháp.
Cuộc tình ấy, anh đành khép lại khi mãn khóa tu nghiệp, trở về nước. Thời đó, tức là cách nay nửa thế kỷ, kết hôn với người ngoại quốc là điều khó khăn lắm, anh chỉ còn biết tiếc nhớ …
Một buổi chiều Xuân năm sau đó, khi nỗi nhớ chất ngất, chàng nhạc sĩ viết nên bài “Nhớ một chiều Xuân”. Mời quý vị nghe qua giọng hát Lệ Thanh, ca sĩ đầu tiên trình bày bài này. Đây là âm thanh trong dĩa hát Việt Nam thâu vào khoảng thập niên 60 (tiếng đàn Hạ Uy Cầm: nhạc sĩ Đan Phú, em của nhạc sĩ Đan Thọ)
Câu hát “Người yêu dấu bên bờ thành Vienne” làm nhiều người thắc mắc, không hiểu tại sao lại có thành Vienne ở đó? Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn đã hỏi và được tác giả Nguyễn Văn Đông giải thích là hình ảnh của Gina trong tâm tưởng ông đã gắn liền với nhạc bản “A beautiful Vienna” mà ông đàn nhiều lần cho nàng nghe vì nàng thích bài này …
>> Bản nhạc Dáng Xuân Xưa (pdf)
>> Bản nhạc Phiên Gác Đêm Xuân (pdf)
Lai lịch bài “Phiên Gác Đêm Xuân”
(trích bài phỏng vấn NS Nguyễn Văn Đông của Hoàng Lan Chi)
Vào năm 1956, đơn vị tôi đóng quân ở Chiến khu Đồng Tháp Mười, được xem là mặt trận tiền tiêu nóng bỏng vào thời bấy giờ. Khi ấy, tôi mang cấp bực Trung úy, mới 24 tuổi đời, còn bạch diện thư sinh. Tuy hồn vẫn còn xanh nhưng tâm tình đã nung trong lửa chín ở quân trường. Chính tại Đồng Tháp Mười, vùng đất địa linh nhân kiệt, đã gợi hứng cho tôi sáng tác những bản hùng ca như Súng Đàn, Vui Ra Đi, một thuở được hát vang trong Chiến dịch Thoại Ngọc Hầu. Rồi tiếp sau đó là các bản nhạc Phiên Gác Đêm Xuân, Chiều Mưa Biên Giới, Sắc Hoa Màu Nhớ được ra đời cũng tại vùng đất thiêng này. Khi đi vào vùng hỏa tuyến, là chàng trai trẻ độc thân, với một mối tình nho nhỏ thời học sinh mang theo trong ba-lô, tôi bước nhẹ tênh vào cuộc chiến đầu đời.
Ngày đó Đồng Tháp Mười còn là đồng không mông quạnh, lau sậy ngút ngàn, dân cư thưa thớt, sống co cụm trên những gò đất cao giữa vùng đồng lầy nước nổi quanh năm. Người ở hậu phương lúc bấy giờ nhìn về Đồng Tháp Mười như là vùng đất bí hiểm với những huyền thoại Lúa Ma nuôi quân đánh giặc, về Tổng Đốc Binh Kiều, Thiên Hộ Vương thời chống Pháp qua những trận đánh lẫy lừng ở Gãy Cờ Đen, Gò Tháp mà chiến tích được tạc vào bia đá ở Tháp Mười Tầng còn lưu lại đến ngày nay. Mùa xuân năm đó, đơn vị tôi đóng trên Gò Bắc Chiêng, có tên là Mộc Hóa, nằm sát biên giới Việt Nam-Campuchia, sau này là Tỉnh lỵ Kiến Tường. Đơn vị của tôi đã có những cuộc giao tranh đẫm máu vào những ngày giáp tết trên những địa danh Ấp Bắc, Kinh 12 và tuyến lửa Thông Bình, Cái Cái, Tân Thành. Dù vậy, mùa xuân vẫn có cánh én bay về trên trận địa và hoa sen Tháp Mười vẫn đua nở trong đầm dù bị quần thảo bởi những trận đánh ác liệt. Cứ mỗi độ xuân về, sông Vàm Cỏ lại mang về từng đàn tôm cá từ biển hồ Tông Lê Sáp, vượt vũ môn theo đám lục bình trôi về vùng Tam Giác Sắt, như nhắc nhở Bộ Tư Lệnh Tiền Phương Đồng Tháp Mười lập danh sách cho những người được về quê ăn Tết. Vì còn độc thân nên tên tôi được ưu tiên ghi vào Sổ Nhật Ký Hành Quân và ở lại đơn vị trong những ngày Tết. Dù không ai nghĩ có đánh nhau ngày đầu năm nhưng quân lệnh phãi được tuân hành nghiêm chỉnh. Trước ba ngày Tết, tôi được lệnh lên chốt tiền tiêu, tăng cường cho cứ điểm, mang theo chiếc ba-lô với chút hành trang lương khô, cùng tấm ảnh của người em gái hậu phương, cũng là cơ duyên sau đó để tôi viết nên bài tình ca Sắc Hoa Màu Nhớ.
Tiền đồn cuối năm, đêm 30 Tết, trời tối đen như mực, phút giao thừa lạnh lẽo hắt hiu, không bánh chưng xanh, không hương khói gia đình. Tôi ngồi trên tháp canh quan sát qua đêm tối, chỉ thấy những bóng tháp canh mờ nhạt bao quanh khu yếu điểm như những mái nhà tranh, chập chờn dưới đóm sáng hỏa châu mà mơ màng về mái ấm gia đình đoàn tụ lúc xuân sang. Thay cho lời chúc Tết là tiếng kẻng đánh cầm canh và tiếng hô mật khẩu lên phiên gác. Vào đúng thời điểm giao thừa, ngọn đèn bão dưới chiến hào thắp sáng lên như đón chào năm mới thì cũng là lúc những tràng súng liên thanh nổ rền từ chốt tiền tiêu. Khi ấy vào buổi tinh mơ của trời đất giao hòa, vạn vật như hòa quyện vào trong tôi, có hồn thiêng của sông núi, có khí phách của tiền nhân. Tôi nghe tâm hồn nghệ sĩ của mình rộn lên những xúc cảm lạ thường, làm nảy lên những cung bậc đầu tiên của bài Phiên Gác Đêm Xuân:
“Đón giao thừa một phiên gác đêm
chào Xuân đến súng xa vang rền.
Xác hoa tàn rơi trên báng súng
ngở rằng pháo tung bay
ngờ đâu hoa lá rơi…”
Rồi mơ ước rất đời thường:
“Ngồi ngắm mấy nóc chòi canh
mơ rằng đây mái nhà tranh
mà ước chiếc bánh ngày xuân
cùng hương khói vương niềm thương…”
Bài Phiên Gác Đêm Xuân được ra đời trong hoàn cảnh như thế, cách đây nửa thế kỷ, đánh dấu một chuỗi sáng tác của tôi về đời lính như Chiều Mưa Biên Giới, Mấy Dặm Sơn Khê, Sắc Hoa Màu Nhớ, Khúc Tình Ca Hàng Hàng Lớp Lớp, Xin Đừng Trách Anh, Lá Thư Người Lính Chiến, Anh Trước Tôi Sau, Lời Giã Biệt… vân vân. Sau ngày 30 tháng Tư năm 75, các bản nhạc này cùng chung số phận tan tác như cuộc đời chìm nổi của tôi.
>> Bản nhạc Nếu Có Em Bên Anh (pdf)
>> Bản nhạc Khúc Xuân Ca (pdf)
Xin vui lòng gởi ý kiến xây dựng về Phan Anh Dũng: dathphan1@gmail.com