Rạp hát Friedrichstadt-Palast ở thủ đô Bá-Linh

Vưu Văn Tâm

“Simply dreamlike“ (Daily Mail)

“Friedichstadt-Palast Berlin, must see in Berlin” (New York Times)

1. Hoàn cảnh ra đời

Từ hơn 100 năm trước, rạp hát xiệc “Schumann” được thành lập trong khu chợ ở góc phố Schiffbauerdamm sầm uất. Trên nền đất đó, một rạp hát tầm cỡ mang tên “Großes Schauspielhaus” (có nghĩa là “Rạp hát lớn”) do Max Reinhardt, Hans Poelzig và Erik Charell chủ xướng, được khai trương vào ngày 29 tháng 11 năm 1919 là tiền thân của rạp hát “Friedrichstadt-Palast” ngày nay. Rạp hát này hoạt động quy mô, mang tầm vóc quốc tế và là địa điểm giải trí của giới thượng lưu ở thủ đô Bá-Linh thời bấy giờ.

Sau khi nắm quyền, đảng Đức quốc xã ra lệnh đóng cửa rạp hát của Reinhardt, Poelzig và Charell vào ngày 2 tháng 4 năm 1933. Tháng 1 năm 1934, Đức quốc xã cho phép rạp hát hoạt động trở lại với tên gọi mới “Theater des Volkes”, có nghĩa là “Rạp hát quốc dân”, để tuyên truyền cho chế độ đương thời. Đó là khoảng lặng và cũng là thời gian đen tối nhất của lịch sử rạp hát. Sau thế chiến, rạp hát được đổi tên thành “Friedrichstadt-Palast” vào ngày 1 tháng 11 năm 1947. Do nền đất bị sụt lún khiến cho toàn bộ kiến trúc bị hư hỏng nên rạp hát phải đóng cửa vào năm 1980 và bị phá hủy sau đó.

Sau 3 năm khởi công xây dựng, một rạp hát bề thế có lối kiến trúc như một cung điện nằm trên đại lộ Friedrichstrasse của trung tâm thủ đô Bá-Linh, không xa rạp hát cũ và cách nhà ga Friedrichstraße khoảng 400 mét về hướng bắc được khánh thành vào ngày 27 tháng 4 năm 1984. Rạp “Friedrichstadt-Palast” là tòa nhà giải trí lớn nhất ở thủ đô Bá-Linh kể từ năm 1984 và trở thành di tích kiến ​​trúc vĩ đại cuối cùng của nước Cộng Hòa Dân Chủ Đức (Đông Đức cũ) khi bức tường Bá-Linh bị phá bỏ. Sau gần ba mươi năm hoạt động hoàn hảo, trạm biến áp khổng lồ ở tầng hầm của rạp được thay thế bằng một hệ thống hiện đại vào năm 2013 và cũng đánh dấu một phần lịch sử công nghiệp của nước Cộng Hòa Dân Chủ Đức biến mất trong cuộc sống hiện tại.

“Friedrichstadt-Palast” (được gọi tắt là “Palast”) luôn tự hào vì có một khán phòng rộng lớn với 1.895 chỗ ngồi theo phong cách giảng đường (bậc thang) và tổng diện tích xử dụng là 2.854 m² trên khu đất rộng 7.700 m². Sân khấu nơi đây với chiều rộng 24 mét, là một trong những vòm sân khấu rộng nhất ở châu Âu và được trang bị với các kỹ thuật tân tiến, hiện đại. Thành phần quan trọng và thiết yếu của các buổi trình diễn là vũ đoàn ballet gồm 60 vũ công tài hoa đến từ khắp nơi trên thế giới, trong đó 32 vũ công có thể trải dài suốt chiều ngang sân khấu và trình diễn cùng dàn nhạc gồm 18 nhạc sĩ giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, lực lượng 300 nhân viên làm việc không mệt mỏi, cả trong và ngoài sân khấu, để bảo đảm các tác phẩm nghệ thuật luôn được truyền tải trọn vẹn và thăng hoa rực rỡ.

Ngày nay, các chương trình nghệ thuật tạp kỹ (Grand show) ở “Friedrichstadt-Palast” được chắt lọc và trình diễn theo hình thức hiện đại trên một sân khấu ngoạn mục, hấp dẫn. “Friedrichstadt-Palast” là một trong những rạp hát tạp kỹ được ghé thăm nhiều nhất Âu châu, nổi tiếng với những màn trình diễn sôi động và được công nhận là di tích lịch sử từ năm 2020.

2. Grand show “Falling | in love”

“Falling | in love” kể về câu chuyện của một người trẻ tuổi, nồng nhiệt, khao khát tình yêu nhưng bị xã hội xem thường và chối bỏ. Qua một tai nạn, anh lạc vào một thế giới kín đáo nhưng mang đầy màu sắc, thẩm mỹ và đẹp đẽ như một “khu vườn tình yêu”. Ở đó, anh quên đi những phiền toái, u buồn và tìm thấy được một thế giới tốt đẹp hơn đang nở rộ trăm sắc, muôn màu.

Cứ hai năm một lần, những ý tưởng mới được thôi thúc chuyển hóa thành chuỗi hình ảnh đẹp đẽ và chương trình “Falling | In Love” được trình diễn tại rạp hát Friedrichstadt-Palast từ tháng 9.2023 đến tháng 7.2025 thu hút hơn 900.000 khán giả. “Falling | In Love” được coi là chương trình phá kỷ lục của Palast từ trước đến nay. Công trình sáng tạo trong nghệ thuật, sự chuyên nghiệp và nét xa hoa tột bậc trên sân khấu với trang phục lộng lẫy từ các nhà thiết kế ưu hạng như Jean Paul Gaultier, Fecal Matter được lấy cảm hứng từ người ngoài hành tinh, đài phun nước và những màn nhào lộn, đu dây trên không. Và đương nhiên, điều không thể thiếu là sự tập luyện và phong cách trinh diễn nghiêm túc của đội ngũ diẽn viên trẻ trung, tài sắc.

“Chưa có Grand Show nào lọt vào danh sách những vở diễn thành công nhất mọi thời đại của Palast một cách rỡ ràng và hữu hiệu như “Falling | In Love”. Đây là những con số đáng kinh ngạc, đặc biệt là trong hoàn cảnh quốc gia và quốc tế đầy thách thức này. Xin gửi lời cám ơn chân thành đến những vị khách tuyệt vời của chúng tôi, những người luôn lưu tâm đến sinh hoạt của rạp hát số 1 ở thủ đô Bá-Linh dù trong thời kỳ thuận lợi hay khó khăn. Tôi xin ngả mũ trước đội ngũ diễn viên và dàn nhạc, những người đã mang đến những tiết mục lôi cuốn, hấp dẫn bậc nhất trên sân khấu trong mỗi buổi trình diễn”

(Lời cảm tạ của giám đốc nghệ thuật kiêm nhà sản xuất Berndt Schmidt)

Sau buổi trình diễn cuối cùng của Grand show “Falling | In Love” trong tháng 7.2025, một chương trình mới có tên “Blinded by Delight” được khai trương vào ngày 24 tháng 9 năm 2025. “May your dreams come true”, chương trình đầy mê hoặc này hứa hẹn dẫn dắt khán giả bước vào thế giới của những giấc mơ và niềm hạnh phúc với sự cống hiến của hơn 100 nghệ sĩ tài năng trên sân khấu Friedrichstadt-Palast, nơi du khách có dịp đến thủ đô Bá-Linh thường ghé qua để thưởng thức nghệ thuật trình diễn hấp dẫn, vũ đạo lôi cuốn, trang phục lộng lẫy, lối dàn dựng sân khấu chuyên nghiệp cũng như nhận được cảm giác dễ chịu đằng sau cánh cửa là sự đón tiếp ân cần và lịch sự.

TV, 03.11.2025